De mens maakt technologie, maar technologie maakt ook de mens. Technologische innovaties veranderen ons leven, onze maatschappij en zelfs onze ethiek. Daarom kunnen we de ontwikkeling van nieuwe technologie niet overlaten aan ingenieurs en managers. Welke besluiten mogen door algoritmes genomen worden, in plaats van door mensen? Van wie zijn de gegevens die door sensoren op straat verzameld worden? Vertrouwen we de zorg voor ouderen toe aan robots? Die vragen gaan ons allemaal aan. Nieuwe technologie vereist publiek debat en democratische sturing.
Veel gemeenten willen smart cities worden, koplopers in het grootschalig gebruik van data en slimme informatietechnologie. Daarbij gaat het om technologie die kan waarnemen, besluiten en handelen: van sensoren tot algoritmes en robots. Voor lokale politici is het niet zo gemakkelijk om bij te houden welke technologie er in en door hun gemeente wordt ingezet, laat staan om de voor- en nadelen af te wegen voordat de technologie een voldongen feit is.
Slimme technologie biedt kansen om de levenskwaliteit in steden te verhogen, hun ecologische voetafdruk te verkleinen en nieuwe vormen van gemeengoed te scheppen, maar brengt ook risico’s met zich mee voor persoonlijke vrijheden en sociale rechtvaardigheid. Een slimme stad mag dan ook geen doel op zich zijn. Dataverzameling en kunstmatige intelligentie moeten worden gestuurd door waarden.
Samen met Europese partners, experts en lokale politici schrijft het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks aan een Handvest voor de Slimme Stad. Daarin staan de waarden democratie, verbondenheid, menselijke waardigheid, privacy, duurzaamheid en gelijkheid centraal. Lokale politici en betrokken burgers die deze waarden delen, kunnen de beginselen uit het Handvest benutten om een geïnformeerd moreel oordeel te vellen over technologische vernieuwingen in hun gemeente.
Het Handvest is werk in uitvoering. Een voorlopige, Engelstalige versie staat nu online. Op- en aanmerkingen zijn welkom, zowel in het Engels als in het Nederlands. Je kunt gebruikmaken van het commentaarveld onder elk van de beginselen.
Lees nu het Handvest en lever commentaar.
Het project A Charter for the Smart City wordt georganiseerd door de Green European Foundation met steun van het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks, het Green Economics Institute (UK) en het Instituut voor Actief Burgerschap (CZ), en met de financiële steun van het Europees Parlement aan de Green European Foundation.