Moeite doen om aandacht te geven en aardig te zijn maakt ons niet alleen tot betere mensen, het is een politieke daad. Door in alledaagse situaties tegen de kapitalistische logica van efficiëntie en controle in te gaan, kunnen we millimeter voor millimeter het systeem dwingen om zich aan te passen aan ons (in plaats van andersom).
Met de eerste Gaia-essaywedstrijd zocht Wetenschappelijk Bureau GroenLinks antwoord op de vraag: hoe komen we voorbij het kapitalisme? Dat leverde maar liefst 111 inzendingen op. De beste essays worden gepubliceerd in dit dossier.
Feiten zijn onmisbaar voor een democratisch politiek debat. Sociale media verlagen de drempel voor burgers om zich in dit debat te mengen, maar zijn ook kampioen in het verspreiden van desinformatie – en bedreigen daarmee de positie van feiten. Overheden moeten de grote platforms dan ook nadrukkelijker aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor een open, eerlijk en op feiten gebaseerd politiek debat. Daarbij hoort ook een herwaardering van een traditionele steunpilaar van de democratie: de vrije pers.
Een samenleving waarin alle kinderen evenveel kans hebben op de beste opleidingen, ongeacht hun huidskleur of het inkomen van hun ouders. Waarin iedereen kan opklimmen van krantenmeisje tot miljonair. Klinkt dit als de gedroomde maatschappij? Niet volgens politiek filosoof en moral rockstar Michael Sandel.
In Nice White Parents, de nieuwste podcast van Serial Productions, eigendom van The New York Times, duikt host Chana Joffe-Walt in het schoolsysteem van de New Yorkse wijk Brooklyn. Bij het verschijnen riep de titel meer weerstand op dan het probleem dat de podcast aankaart: de rol van witte ouders bij het ontstaan én tegengaan van kansenongelijkheid en segregatie in het onderwijs. Maar de podcast wegzetten als een aanval op goedwillende witte ouders doet dit gedegen en boeiende journalistieke project tekort.
Ook natuurbescherming is in de greep geraakt van het kapitalisme, waardoor natuur is verworden tot handelswaar. In The conservation revolution pleiten twee Wageningse onderzoekers voor een radicaal ander soort natuurbescherming, waaronder een gedeeltelijk basisinkomen voor gemeenschappen die vlakbij waardevolle natuur leven.
In tegenstelling tot Jason Hickel, auteur van het boek 'Less is More', zien de auteurs van de bundel 'Meer' juist toekomst in méér groei, consumptie en globalisering. Hoewel deze invalshoek waardevolle inzichten oplevert, is het jammer dat sommige auteurs als kleuters achter hun modernistisch geloof in vooruitgang aanhollen.
Volgens de degrowthbeweging is een wereldeconomie die minder grondstoffen en energie gebruikt, ecologische grenzen respecteert en toch floreert, absoluut mogelijk. Om dit te bereiken moeten we volgens antropoloog Jason Hickel wat we hebben eerlijk met elkaar delen, onze economie niet tegen maar in balans met de natuur inrichten, en bovenal onze obsessie met economische groei overboord gooien.