Ik laat de berichten hierover nu eens niet van me afglijden, sla een keer niet snel de pagina om. Ik weet: iedereen went eraan, ook de politici zelf. Ze bereiden zich goed voor, liefst groepsgewijs, als ze gaan folderen. Ze maken zichzelf wijs: het hoort erbij, if you can’t stand the heat, get out of the kitchen. Ze blokkeren hier en daar iemand op hun socialemedia-account om het ergste tegen te houden.
Ik laat het tot me doordringen. Het beeld dringt zich op van de kikker in de pan met water dat langzaam aan de kook wordt gebracht. Ik wil het uitschreeuwen: het is wél erg, wat er gezegd, geschreven, gedreigd, gedaan wordt. Het is angstaanjagend. Het maakt de ruimte voor democratisch overleg en debat steeds kleiner. Het beperkt de blik tot een kortzichtige, hijgerige actualiteitenketting vol incidentjes die met politiek niets te maken heeft. Met als dieptepunt de uitgesponnen ruzie rondom de verhoudingen achter de schermen van de Tweede Kamer.
De wereldproblemen worden groter en groter, de laatste klimaattop was een beschamende vertoning van machteloosheid, de wapenhandel floreert. En de oorlog binnenshuis – de oorlog waarin cancelen, intimideren en bedreigen de machtsmiddelen zijn en waarbij het een heldendaad wordt je politiek te manifesteren – treft niet alleen ons land.
Ik wil niet een publiek debat over de omgangsvormen in de Tweede Kamer, een narcistische uitdrukking van zelfoverschatting. Ik heb de oplossing niet, maar ik weet wel: laat het besef doordringen dat wat er gebeurt niet normaal is, het hoort er niet ‘nu eenmaal bij’. Het is extreem, het is ondermijnend, het is gevaarlijk.
Wie van de politieke partijen neemt het initiatief om te laten zien dat er een breed draagvlak is om ons te verzetten tegen het langzaam laten eroderen van de democratische rechtstaat? Eroderen is niet eens het goede woord, het is het willens en wetens stukje bij beetje afbreken van de democratische rechten die met moeite zijn opgebouwd. Geen mens moet bang hoeven zijn om zijn mening te uiten, ook politici niet.
Er staat veel op het spel. Kunnen we elkaar, de overheid en de kracht van de democratie weer vertrouwen, of laten we ons bangmaken en sluiten we ons op in onze eigen bubbel? Het is tijd voor een ouderwets Comité van Waakzaamheid.