Het zijn moeilijke tijden voor links. De wereld is veranderd, maar heeft links zich wel voldoende aangepast? Het nieuwe nummer van ons tijdschrift de Helling gaat over de toekomst van links en de mogelijkheden voor een linkse toekomst.



We zijn met zijn allen veel rijker geworden, maar hoe verdelen, beheren en waarderen we die welvaart? Vroeger was verheffing en emancipatie het kernwoord van links, nu groeit de afstand tussen bevolkingsgroepen. Vroeger trok onze planeet zich weinig van ons aan, nu hopen we dat wij ons soms wat meer van onze planeet aantrekken.

Vroeger hadden we zuilen, nu een gemêleerde samenleving van (vermeende) individualisten. Weet links in dit veranderde land de weg nog? Er lijkt een links momentum door de economische crisis, met kritiek op de financiële wereld, nieuwe aandacht voor ongelijkheid en de noodzaak tot verduurzaming. Toch lijkt rechts het debat in Nederland te controleren.



Links moet nieuwe antwoorden geven, en misschien zelfs nieuwe vragen stellen. In deze speciale editie stelt de Helling samen met S&D, het blad van de Wiardi Beckmanstichting, alvast de vraag waar links nu en in de toekomst over moet gaan. Het is tijd om na te denken over een linkse agenda, een linkse strategie en een linkse beweging.

Zelfvertrouwen

Deze editie laat auteurs aan het woord die elk een eigen kritische visie hebben op de manier waarop links zich nu profileert. De Helling opent met verschillende strategische betogen. Rens van Tilburg buigt zich over de vraag wat links nog kan betekenen nu de basisbehoeften in de samenleving verzadigd zijn. Is meer altijd beter? En is groeiende ongelijkheid een noodzakelijk bijeffect?

Van Tilburg benadrukt dat innovatie en welvaart in het verleden juist tot stand zijn gekomen toen links de scepter zwaaide. Toch voeren linkse politici vandaag de dag een rechts economisch beleid, waarin groei het doel is en de markt de methode. Dit is onterecht en zelfs gevaarlijk: links moet haar zelfvertrouwen hervinden en niet voor vrije markt, maar voor vrijheid strijden. Ze moet een consistente, geloofwaardige en vooral ook eigen koers varen.

Cover van de Helling, editie De Linkse Toekomst, lente 2015

Die roep naar zelfvertrouwen klinkt ook bij Merijn Oudenampsen en Dylan van Rijsbergen. Ook zij signaleren een gijzeling van links door het rechtse discours. Ze presenteren daarom zes punten van vernieuwing voor links, zes punten waarop links nog kan leren van partijen als Syriza en Podemos. Links moet haar chronische verlegenheid opzij zetten.

Ze moet weer staan voor maatschappijverandering, waarbij ze zichzelf, niet het midden, als uitgangspunt neemt en tegenstanders niet schuwt. Links moet hierbij sectorale sentimenten zien te verzoenen: hoog- en laagopgeleiden, de rode en de groene agenda, het nationalisme en internationalisme.

De strijd voor emancipatie – zowel seksuele, sociaaleconomische als culturele – kan hierbij centraal staan. Een hele andere toekomstvisie komt van Jasper Blom, die stelt dat de toekomst van links groen is. Het ecologisme, waarin het perspectief ligt op de mens in verbondenheid met de natuur, is volgens hem een aantrekkelijke, maar ook noodzakelijke sleutel naar de toekomst. Vanuit het uitgangspunt dat de mens onderdeel is van een breder ecosysteem, richt deze stroming zich op bloei en ontplooiing. Hier staan diversiteit en solidariteit van onderop centraal in de progressieve agenda voor links.

De linkse agenda

Daarnaast leest u in de Helling over de toekomst van links op meer specifieke terreinen. Zonder volledig te willen zijn, worden een aantal thema's uitgelicht. Zo schrijft Femke Roosma over de verzorgingsstaat en Bart Top over vrijheid van meningsuiting. Josje den Ridder bekijkt, vanuit een hele andere invalshoek, welke vorm van partijorganisatie een linkse partij het beste past.

Ook wordt aandacht besteed aan de toekomst van links in Europa, met een stuk van Giorgos Katsambekis over Syriza. Om te benadrukken dat het gesprek tussen de Europese landen niet alleen over financiële maatregelen gaat, maar ook over culturele uitwisseling, komen in deze editie alle beeldbijdragen bovendien van Griekse maatschappijkritische kunstenaars.



Tot slot is er in deze Helling veel aandacht voor boeken, over de linkse toekomst of uit het linkse verleden. Leo Platvoet recenseert het nieuwste boek van Naomi Klein, No Time, en trekt daaruit conclusies voor linkse politiek. Sylvester Hoogmoed duikt in de boekenkast van zijn grootouders, om grip te krijgen op 'het linkse gevoel'. Ook kunt u een interview lezen met Leo Molenaar, wiens biografie van politicus Marcus Bakker recentelijk verschenen is.



Wat moet er de komende jaren bovenaan de linkse agenda staan? Hoe kan links het heft weer in handen nemen? Lees het in de nieuwe editie van de Helling. Kijk hier voor de inhoudsopgave en om het nummer te bestellen.