Om de balans tussen het kapitalisme en de democratie terug te vinden, hebben we geen andere keuze dan de natiestaat in ere te herstellen, aldus de Franse politicoloog David Djaïz (1990). In Slow Democracy krijgt dat credo een progressieve invulling.
In politieke discussies spreken links en rechts vaak langs elkaar heen omdat ze een fundamenteel andere kijk op de wereld hebben. Dat is de centrale stelling van Jonathan Haidt in zijn boek Het Rechtvaardigheidsgevoel. In een tijd van groeiende politieke polarisatie aan beide kanten van de Atlantische Oceaan heeft hij waardevolle lessen om elkaar beter te begrijpen.
Technologie is noch een natuurkracht, noch een serviele dienaar van de mens. Technologie is een vorm van macht, die we gedeeltelijk naar onze hand kunnen zetten. Technologie kan dus ook links zijn. Maar dat vereist dat links een ‘dikke ethiek’ durft te ontwikkelen, een visie op het goede leven, aldus hoogleraar techniekfilosofie Tsjalling Swierstra.
De uitgangspunten ‘werk geeft zekerheid’ en ‘werk moet lonen’ moeten voor alle werkenden gelden, maar in de coronacrisis bleek dat delen van de arbeidsmarkt ‘omwaaiden’. Ook al proberen commissies zaken te veranderen het tij is lastig te keren. Onmachtig is de overheid niet. GroenLinks ziet de overheid als een speler op de arbeidsmarkt: als opdrachtgever en werkgever van alle diensten die samen de publieke sector vormen. Wat kan de overheid doen om de balans te herstellen? Welk sociaal vangnet moet er komen voor zzp’ers en andere groepen zelfstandigen? Welke onderdelen van de arbeidsmarkt zijn toe aan een make-over? Welke keuzes maakt GroenLinks hierin vanuit eigen idealen?
Niet alles in de wereld draait om vrijheid, aldus Paul Kalma. De omarming door links van het liberalisme miskent de overeenkomsten die links heeft met het christelijke-sociale denken en het sociaal-conservatisme.
De voorstanders van een onvoorwaardelijk basisinkomen roeren zich flink in de media en ook binnen GroenLinks. Als GroenLinks-econoom wil ik betogen dat het veel effectiever en rechtvaardiger is om inkomensondersteuning alleen aan behoeftige groepen te geven. Daarom bepleit ik geen onvoorwaardelijk maar een voorwaardelijk basisinkomen, waarmee voor iedereen een bestaansminimum wordt gegarandeerd.
Verhalen over kunstmatige intelligentie en robots suggereren dat we in een tijd van ongekende technologische vooruitgang leven. Kunstmatige intelligentie en robots gaan zorgen voor een ongekende technologische vooruitgang, met alle gevolgen van dien voor werknemers. Er zou sprake zijn van een ‘Second Machine Age’ waarin ‘Industry 4.0’ een ware productiviteitsrevolutie gaat ontketenen. Zo beweerden de economen Carl Frey en Michael Osborne in een veelbesproken studie van 2013 dat niet minder dan 47 procent van alle werknemers in de VS in de gevarenzone zit omdat hun werk door intelligente technologie kan worden overgenomen.
Ineens mogen overheden weer schulden maken. Dat is allerminst vanzelfsprekend: tijdens de vorige financiële crisis haalde Nederland nog flink de broekriem aan. Economisch rechtse partijen zoals VVD en CDA riepen dat het beperken van het begrotingstekort overheidsprioriteit één, twee en drie moest zijn. Diezelfde partijen verdedigen nu een fors tekort op de begroting en zelfs een investeringsfonds waarmee de Nederlandse overheid met geleend geld de door corona getroffen economie wil stimuleren.
Ook zo genoten van dat eerste biertje op het terras? Hoe voelde het om met een frisse coupe de kapper te verlaten? Weer een museum binnen te stappen? Collega’s en vrienden in levenden lijve te zien?
Laat ik beginnen met iets over mezelf en mijn generatie te zeggen. Als kind van de jaren negentig groeide ik op ten tijde van ‘het einde van de geschiedenis’.