Wat staat GroenLinks te doen volgens Liesbeth van Tongeren?

Lokaal en landelijk groen

"GroenLinks is de enige partij die consequent en langjarig volhoudt op groene thema's. In onze plannen én in onze doorrekening. De PvdA praat wel heel groen, maar als het erop aankomt laten ze het afweten. Ze hebben er voor gezorgd dat het statiegeld afgeschaft wordt, iets wat voor mensen een hele herkenbare regeling is. We kennen allemaal energielabels op onze koelkasten, die zouden er ook voor huizen komen. De PvdA heeft ervoor gezorgd dat dat dus niet door gaat. En dat onder Diederik Samsom als actievoerder, die nog met zo'n rubberbootje de Noordzee op geweest is om daar de eerste windmolen neer te zetten! Drie keer raden welke partij de ontwikkeling van wind op land helemaal lamgelegd heeft. De PvdA!

Dus je hebt groen lullen en je hebt groen doen. En wij zijn de partij die echt groen aan de slag gaat. Kijk maar in Arnhem, daar vergroenen 53 scholen, kijk maar in Lochem, daar is onze wethouder bezig met Lochem-energie, kijk maar in Nijmegen, Jan van der Meer met de eerste 'zonnetuinen', kijk maar naar Maarten van Poelgeest in Amsterdam, met windmolens. "

"Onze makke is dat we landelijk niet groen genoeg overkomen. Onze fantastische CPB-doorrekening is het best bewaarde geheim van heel Den Haag. Ik denk dat wij er de komende periode rauwer en wat steviger in moeten. Verrassende plannen lanceren. En daar ook echt het beestje bij zijn naam durven noemen. We zullen keihard moeten inzetten op het groen en het schoon en het veilig, dicht bij de mens. Dus dat zit op voedsel, op voeding, op je eigen leefstijl. En daar zit je ook direct op het sociale domein, kleinschaliger, waar je zelf controle op hebt.

Een ander voorbeeld waar we duidelijker moeten zijn: de banken. Wij durven er niet in en te zeggen dat banken smeerlappen zijn geweest. Dat ze de controle hebben afgepakt van de regering, dus van de mensen zelf. En dat de regering nu minder geïnteresseerd is in wat de bevolking vindt. De eerste zorg van regeringen is steeds, oeh wat doen de financiële markten bij deze beslissing. Nou daar zitten we dus goed fout op. Verzin een list, hoe krijgen wij die macht terug van die banken? Dat het volk de macht krijgt in plaats van die paar investeringsbankiers die daar in Londen geheel losgezongen van de rest van de wereld ons lot in hun handen hebben. "

Maatschappelijke sfeer

"Uit een recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat wij tegenstrijdige dingen willen. We willen dat de regering zich met name met ons bezighoudt én we vinden dat mensen in Nederlanders zo weinig om elkaar geven. Als land willen we ons niet met andere landen bezighouden en tegelijkertijd vinden we dat Nederlanders zich te veel met zichzelf bezig houden. Dat is nu het gevoel. Als je dus wilt aansluiten bij mensen moet je dingen vinden waarbij de solidariteit dicht in de buurt is.

Dat ik dus niet doneer aan een arme schrijver in Chili, maar direct aan een schrijver die ik ken zodat die zijn boek kan publiceren. Dat zie je in die lokale initiatieven ook terug, dat daar de solidariteit weer zichtbaar aan het worden is. Mensen steken er vrijwillig tijd in, zijn daarmee bezig, vinden dat belangrijk. Ja, dan kunnen wij wel blijven roepen dat mensen in Zuid-Afrika en Colombia het erger hebben, en dat hebben ze ook, maar op dit moment resoneert dat niet en blijft het dan alleen bij roepen.

Je zult dus moeten beginnen met het opnieuw opbouwen van die solidariteitsstructuren dicht bij mensen zelf. Op groene thema's kan dat, maar het kan ook op sociaal. Ik geloof dat 70% van de Nederlanders zegt: ontwikkelingshulp komt slecht terecht en dat kan wel wat minder."

Veilig

"Persoonlijke veiligheid en veiligheid tegen grote rampen en ongelukken gaat mensen aan het hart. Dit is typisch terrein voor GroenLinks. Er zijn dingen die de markt kan regelen, maar de markt gaat niet regelen dat er jodiumpillen klaar liggen op de regionale vliegvelden in onze grensstreken. Dat zal toch echt de overheid moeten doen voor het geval er een keer iets mis gaat met één van die gammele bejaarde kerncentrales over onze grens.

En dan kunnen we wel zeggen: 'Veiligheid van die centrale, dat is de verantwoordelijkheid van de Belgische minister', maar de wind houdt zich echt niet aan de jurisdictie van de verschillende ministers, en de stroomrichting van de rivieren is toch ook echt onze kant op. Of neem de onveiligheid op onze wegen. Er gaan elk jaar 700 mensen dood in het verkeer in Nederland. En nu gaan we ook nog 130 km/u rijden. Dat accepteert een meerderheid in de kamer zonder met de ogen te knipperen.

GroenLinks is de partij die vindt dat de overheid voor de dingen moet zorgen waar je zelf niet voor kunt zorgen en de markt het niet gaat doen. Het bestrijden van de gevolgen van klimaatverandering kun je ook niet individueel organiseren. Een hoge snelheidslijn naar Brussel is een collectieve oplossing voor twee problemen. Dan doe je iets aan klimaatverandering, die treinen kunnen schoner rijden, het is makkelijk en snel en er is heel veel minder kans dat je in een verkeersongeluk dood gaat.

Dat krijg je niet voor elkaar door middel van particulier initiatief. Dat soort grote infrastructurele beslissingen kan alleen de overheid maken. Dus wil je naar een economie die 100% op schone energie draait - wat officieel de doelstelling is van deze regering - dan moet je daar dus allemaal van dit soort maatregelen onder hebben zitten. Nog een voorbeeld. Hoe zorg je ervoor dat wij straks gewoon in huizen wonen die geen energie verbruiken? Dat kan nu al. Dan heb je toch een overheid nodig die zegt, wij willen een A++ label op huizen, wij zetten dat op de agenda."

Verleiding

"Als er nog weinig draagvlak voor is, kun je eerst een verleidingstechniek proberen. Maar grote veranderingen? Je krijgt geen hogesnelheidsspoor met verleidingen. Je moet echt besluiten dat je dat aan gaat leggen want zo'n ding daar heb je pas wat aan als het compleet is. Dat is net als met elektrisch rijden. Je hebt niks aan je elektrische auto als er niet ook laadpalen zijn in heel Nederland. En niemand gaat laadpalen neerzetten als mensen geen elektrische auto's hebben.

Dus zo'n systeem zal je in één keer moeten aanmoedigen. En zo ging dat vroeger ook toen wij over gingen van mijngas naar aardgas, is dat én aangelegd én mensen hebben gratis kooktoestellen gekregen in de beginfase. Dus dat is helemaal niks nieuws. Dat moet je allebei in één keer doen. Bij dat soort dingen heeft de overheid gewoon een regelgevende rol. "

Wensen

"Welke wet ik het liefst zou nalaten? Er zijn nu twee wetten waar mijn naam onder staat. De koopzondagen en openbaar vervoer op lokaal niveau. Gemeentes moeten vrijheid hebben om te besluiten over de sluitingstijden van winkels en grote gemeentes moeten zelf besluiten hoe ze hun openbaar vervoer willen aanbesteden. De grote milieuwet die ik er het liefst zo snel mogelijk zie komen is de nieuwe deltawet energie en dan op dezelfde leest als de deltawet die we hebben ter bescherming van het water.

Dus daar moet een energiefonds bij zitten, een revolverend fonds van een fatsoenlijke omvang en je moet daar een commissaris bij hebben of een minister duurzame economie. Dus dat volgehouden wordt over een aantal regeertijdperiodes heen. Het liefst zou ik willen dat mensen het goede leven kunnen leiden, met veel minder consumeren, maar veel meer gebaseerd op een belevings- en gebruikseconomie. Veel minder gericht op veel persoonlijk eigendom, spullen hebben, maar veel meer dingen meemaken en onderzoeken, bediscussiëren, proeven. En leven."