Wat is klimaatrechtvaardigheid, waarom is het belangrijk en hoe krijgen we het hoger op de politieke agenda? Hoe kijken ze in andere delen van de wereld, zoals in Afrika, tegen klimaatrechtvaardigheid aan?
Hoe ziet een nieuw links verhaal eruit? De wetenschappelijke bureaus van GroenLinks en de PvdA schreven een aanzet in het discussiestuk ‘Samen onze toekomst in handen nemen’. Om onze ideeën een stap verder te brengen, gaan we in deze podcastserie met experts in gesprek. In deze aflevering spreken we met Lilian Alibux over de aanpak van sociale en ecologische ontwrichting op mondiaal niveau.
Nederland werd ooit een grootmacht op wind en turf. De VS domineerden de vorige eeuw door goedkope olie. Duitsland zet nu vol in op duurzame energie – maar dat is een gok.
Wereldwijd doen bedrijven steeds meer aan duurzaamheid. Shell mag dan de allergrootste zijn - ondanks alle mooie praatjes hoeft er van de oliegigant niet veel verwacht te worden.
Toen in 1989 de muur viel en het Sovjetrijk ineenstortte, heerste optimisme alom. De hele wereld zou nu liberaal en democratisch worden. Iedereen zou het beter krijgen en autocratische regimes zouden vanzelf imploderen. Geheel conform de titel van een beroemd boek werd het ‘Einde van de geschiedenis’ ingeluid. De tijd tikte weliswaar door, maar liberaal-democratische regimes hadden zowel materieel als ideëel nu definitief hun eeuwigheidswaarde aan de rest van de wereld bewezen.
Niet de angst voeden voor wat komt, maar optimisme en hoop centraal stellen. Dat is wat Robbert Bodegraven, eerder directeur van wetenschappelijk bureau GroenLinks, voor ogen heeft met dit boek. De visionaire denkers met wie hij indringende gesprekken voert zijn allemaal vrouw. En dat levert een verrassend boek op waarvan een aantal interviews eerder in dit blad is verschenen.
In economische modellen wordt steevast uitgegaan van ‘nutsmaximaliserende actoren’. De modellen zijn zo abstract dat er zelden gewag wordt gemaakt van de klasse waaruit deze actoren afkomstig zijn, wat hun huidskleur is, of het om mannen, vrouwen of transgenders gaat, hoe hoog of laag ze zijn opgeleid, of tot welke generatie ze behoren. Als je daar anno 2022 rekening mee houdt, verandert economics al snel in angrynomics, aldus economen Eric Lonergan en Mark Blyth, die hun boek deze titel gaven.
In een luttel aantal maanden werd het in 2021 verschenen boek boek Free: Coming of Age at the end of history van Lea Ypi een bestseller. Het is al in veel talen vertaald, waaronder het Nederlands. Ypi doceert aan de London School of Economics en werd in Albanië geboren. Het boek gaat over haar jeugd en beschrijft hoe ze als kind in een socialistisch land opgroeit, vervolgens als puber de transformatie naar een ‘opkomende economie’ meemaakt en haar land onder leiding van economische raadgevers, geheel volgens neoliberaal recept, na heftige politieke en economische crises, in een Westerse liberale markteconomie verandert. En daarmee volgens velen het eindstadium van de geschiedenis bereikt: beter dan dat kan het niet worden.
In hun Six Faces of Globalization (2021) maken Anthea Robert en Nicolas Lamp duidelijk dat er in westerse samenlevingen op dit moment minstens zes verhalen circuleren over wat er de laatste decennia aan de hand is. Eens gevierd als een onstuitbare kracht die de hele wereld Westers, welvarend en liberaal zou maken, is het Grote Verhaal over globalisering in een caleidoscoop veranderd waar elke draai aan de kijker een nieuwe visie en de plot voor een ander verhaal oplevert.
De pandemie deed de wereld op zijn grondvesten schudden, eiste 5,5 miljoen mensenlevens en blijft wereldwijd woeden. Nu Europese landen de beperkingen opheffen, willen velen een punt zetten achter Covid-19. Adam Tooze wil met Shutdown: How Covid Shook the World's Economy juist analyseren wat er gebeurde. Wat zegt de pandemie over de wereldwijde verhoudingen? Tweede Kamerlid Senna Maatoug ging met de economisch historicus uit de Verenigde Staten in gesprek over zijn boek. Hoe moet de politiek reageren op pandemieën en de klimaatcrisis?