Valt voortgaande economische groei wel te verenigen met een leefbare planeet? De twijfel daarover neemt toe. De beweging die pleit voor ‘ontgroeien’ wint aan populariteit in Europa. Maar wordt een Europese Unie die als eerste afziet van economische groei geen speelbal van andere grootmachten? We spreken erover met de Belgische geopolitieke denker Sven Biscop.
In het politieke debat wordt de term ‘Europees leger’ te pas en te onpas gebruikt, maar zelden wordt erbij gezegd wat dat echt zou betekenen: dat de nationale strijdkrachten volledig verdwijnen en vervangen worden door één land-, lucht- en zeemacht, waarvan alle militairen op de loonlijst van de EU staan.
Dat het ene Europese land het andere Europese land zou binnenvallen, leek onmogelijk. Met uitzondering van het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië was Europa een zone van vrede en recht. De zinloze oorlog van Poetins Rusland in Oekraïne heeft het continent hardhandig wakker geschud.
De oorlog in Oekraïne heeft een einde gemaakt aan de illusie dat oorlog in Europa tot het verleden behoort. Decennialang was het Duitse buitenland- en veiligheidsbeleid gebaseerd op deze geruststellende gedachte. Zakelijke belangen waren sterker dan geopolitieke zorgen. Reinhard Olschanski pleit voor een nieuw Duits en Europees veiligheidsbeleid op basis van nauwe banden met Midden- en Oost-Europa, EU-integratie en de groene transitie.
Leidt de Russische invasie van Oekraïne tot een ommezwaai in het GroenLinks-denken over vrede en veiligheid? Een rondgang langs diverse deskundigen werpt licht op deze vraag. “Misschien mag het wel wat meer schuren binnen GroenLinks.”
De problematiek die door de stroom van vluchtelingen wordt opgeroepen, beheerst het nieuws. Persoonlijk kan ik heel slecht tegen beelden van mensen die ’s nacht door een rivier zwemmen of dagenlang in de regen zitten zonder verder te kunnen.
De vraag of en hoe een oorlog rechtvaardig kan zijn is door de eeuwen heen voortdurend aan de orde geweest. De ‘Traditie van de rechtvaardige oorlog’ (Just War) is dan ook een lange traditie die begint in de klassieke oudheid en doorloopt tot in onze huidige tijd.
Lokale politici hoeven niet machteloos toe te zien hoe hun verkiezingscampagnes worden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. Zij kunnen bijdragen aan het financieel afknijpen van de agressor in het Kremlin door hartstochtelijker dan ooit te pleiten voor woningisolatie, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. De energietransitie verknoopt de gemeentepolitiek met de wereldpolitiek.
Honderden leden op negen provinciale bijeenkomsten. Tientallen bijdragen online. Een goedbezochte expertmeeting van de internationale werkgroepen. Een drukbezocht symposium van Bureau de Helling.
De sterke focus op militaire interventie in politieke debatten is vaak te nauw en leidt daarmee af van andere belangrijke beleidsopties voor het voorkomen van grove mensenrechtenschendingen.