In het politieke debat wordt de term ‘Europees leger’ te pas en te onpas gebruikt, maar zelden wordt erbij gezegd wat dat echt zou betekenen: dat de nationale strijdkrachten volledig verdwijnen en vervangen worden door één land-, lucht- en zeemacht, waarvan alle militairen op de loonlijst van de EU staan.
De problematiek die door de stroom van vluchtelingen wordt opgeroepen, beheerst het nieuws. Persoonlijk kan ik heel slecht tegen beelden van mensen die ’s nacht door een rivier zwemmen of dagenlang in de regen zitten zonder verder te kunnen.
De vraag of en hoe een oorlog rechtvaardig kan zijn is door de eeuwen heen voortdurend aan de orde geweest. De ‘Traditie van de rechtvaardige oorlog’ (Just War) is dan ook een lange traditie die begint in de klassieke oudheid en doorloopt tot in onze huidige tijd.
Lokale politici hoeven niet machteloos toe te zien hoe hun verkiezingscampagnes worden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. Zij kunnen bijdragen aan het financieel afknijpen van de agressor in het Kremlin door hartstochtelijker dan ooit te pleiten voor woningisolatie, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. De energietransitie verknoopt de gemeentepolitiek met de wereldpolitiek.
De oorlog in Oekraïne heeft een einde gemaakt aan de illusie dat oorlog in Europa tot het verleden behoort. Decennialang was het Duitse buitenland- en veiligheidsbeleid gebaseerd op deze geruststellende gedachte. Zakelijke belangen waren sterker dan geopolitieke zorgen. Reinhard Olschanski pleit voor een nieuw Duits en Europees veiligheidsbeleid op basis van nauwe banden met Midden- en Oost-Europa, EU-integratie en de groene transitie.
Honderden leden op negen provinciale bijeenkomsten. Tientallen bijdragen online. Een goedbezochte expertmeeting van de internationale werkgroepen. Een drukbezocht symposium van Bureau de Helling.
De sterke focus op militaire interventie in politieke debatten is vaak te nauw en leidt daarmee af van andere belangrijke beleidsopties voor het voorkomen van grove mensenrechtenschendingen.
Slimme technologie kan de veiligheid van burgers vergroten, maar ook ondermijnen. Veiligheid omvat namelijk niet alleen de bescherming van lijf en goed, maar ook sociale, politieke en digitale veiligheid. Die vormen van veiligheid komen in het geding als overheden en bedrijven tal van gegevens over ons verzamelen in de openbare ruimte, of bij het gebruik van big data en algoritmen voor misdaadbestrijding diep doordringen in de persoonlijke levenssfeer van onverdachte burgers.
Naar aanleiding van de activiteiten van de Islamic State in Syrië en Irak is de discussie over humanitaire interventie opnieuw losgebarsten. Deze discussie, nergens feller dan in GroenLinkse kring, is verzand in een vruchteloze herhaling van zetten. Wat nodig is, is een verregaande transformatie van onze interventiecapaciteit, niet uitgaande van het reddingsparadigma maar van aansluiten bij zelfredzaamheid van mensen.
Leidt de Russische invasie van Oekraïne tot een ommezwaai in het GroenLinks-denken over vrede en veiligheid? Een rondgang langs diverse deskundigen werpt licht op deze vraag. “Misschien mag het wel wat meer schuren binnen GroenLinks.”