Extreme rijkdom is een moreel en maatschappelijk probleem, stelt hoogleraar Ingrid Robeyns in de zevende aflevering van onze podcast Groene Gasten.
Bij een vriend van mij hangt een vergeelde cartoon aan de muur van het toilet, getekend door Hein de Kort. Twee patjepeeërs komen de volle plenaire zaal van de Tweede Kamer binnenwandelen. Eén roept: “Wat kost deze toko?” De aanwezige politici en ministers kijken verschrikt op. Het is gissen hoe oud de strip is en wat de aanleiding was. De boodschap dat ‘alles te koop lijkt’ was echter deze zomer opnieuw actueel.
Moeite doen om aandacht te geven en aardig te zijn maakt ons niet alleen tot betere mensen, het is een politieke daad. Door in alledaagse situaties tegen de kapitalistische logica van efficiëntie en controle in te gaan, kunnen we millimeter voor millimeter het systeem dwingen om zich aan te passen aan ons (in plaats van andersom).
De sociaal-liberale en de vrijzinnig-paternalistische verdediging van het basisinkomen gaan een eind gelijk op. Maar om het een moreel-politiek draagvlak te geven is het belangrijk om een bepaalde wederkerigheid in te bouwen.
Zestig jaar geleden waarschuwde Rachel Carson met haar baanbrekende boek 'Silent Spring' voor de wereldwijde effecten van bestrijdingsmiddelen. Volgens haar was de mens niet slechts de vijand geworden van de natuur, maar ook van zichzelf. Wat kunnen we van haar aanpak leren, nu de gezondheidsgevaren van pesticiden nog altijd niet zijn geweken?
Een samenleving waarin alle kinderen evenveel kans hebben op de beste opleidingen, ongeacht hun huidskleur of het inkomen van hun ouders. Waarin iedereen kan opklimmen van krantenmeisje tot miljonair. Klinkt dit als de gedroomde maatschappij? Niet volgens politiek filosoof en moral rockstar Michael Sandel.
Of ‘het politieke dier’ ook letterlijk bestaat, durft Ton Lemaire alleen van de chimpansees te zeggen. Maar dat dieren veel minder van mensen verschillen dan lang werd aangenomen, dat staat voor hem vast. Hij pleit daarom voor een nieuwe universele moraal, die hij humanimalisme noemt.
Gisteren schreef nrc.next dat de politieke correctheid 'weer terug' is. Is het inderdaad zo dat dezelfde sfeer van de jaren tachtig en negentig wederom op ons neergedaald is? Of is de nieuwe golf van verontwaardiging over Zwarte Piet en de racistische grappen van Gordon en Jack Spijkerman van een ander kaliber dan we destijds kenden? Ik doe een poging om het verschil te duiden.
De eerste tien kandidaten van GroenLinks stellen zich graag aan u voor. Bureau de Helling vroeg naar hun idealen, helden, drijfveren en inspiratiebronnen. Vandaag nummer 4 op de lijst: Jesse Klaver.
Of het nu gaat om overgewicht of een schoner milieu, volgens Katinka Eikelenboom moeten we de moralist in onszelf koesteren.