Vlees eten zou geen moreel dilemma moeten zijn. Het is een technologisch probleem dat opgelost kan worden. Vlees, vis en zuivel kunnen worden gemaakt met behulp van dierlijke cellen en micro-organismen.
Of ‘het politieke dier’ ook letterlijk bestaat, durft Ton Lemaire alleen van de chimpansees te zeggen. Maar dat dieren veel minder van mensen verschillen dan lang werd aangenomen, dat staat voor hem vast. Hij pleit daarom voor een nieuwe universele moraal, die hij humanimalisme noemt.
Bij de discussie over rituele slacht is het de kunst om niet te blijven steken in polarisatie en gemakkelijke vijandbeelden, maar om constructief te kijken hoe we dierenwelzijn kunnen verbeteren in zowel de industriële als de rituele slacht. Want over die intentie zijn we het kennelijk eens.
Dierenwelzijn? Als je echt om dieren geeft, zorg dan voor dierenrechten! Geef dieren rechten en we kunnen ze emanciperen: gelijk maken aan de mens. In een democratie waarin dieren mede een 'stem' hebben, komt niet alleen hun vlees, maar ook eindelijk hun belang op tafel.
Het lijkt een voor de hand liggende oplossing: druk de maatschappelijke kosten van voedselproductie uit in de prijs voor een hamburger of een pak koekjes, en de overstap naar een vegetarisch en biologisch dieet is snel gemaakt. Toch zit er een belangrijk nadeel aan zogeheten true cost accounting: het reduceert het debat over duurzaam voedsel tot een kosten-batenanalyse en legt de verantwoordelijkheid voor verduurzaming bij de consument.
Biodiversiteit en voedselzekerheid zijn niet gebaat bij overintensieve landbouw. De wereld kan ook op andere wijze worden gevoed. Dat is geen pleidooi voor een terugkeer naar vroeger, maar wel voor radicale verandering.
Het sluiten van alle kringlopen in de landbouw, waaronder de koolstofkringloop, de stikstofkringloop en de fosfaatkringloop. Dat is een duidelijke ‘stip op de horizon’. Een landbouw die klimaatneutraal is en onze biodiversiteit ondersteunt in plaats van bedreigt. Maar hoe komen we daar?
De huidige Nederlandse landbouw overschrijdt aan alle kanten ecologische grenzen. Deze notitie, geschreven voor de GroenLinksGesprekken over duurzame landbouw, bepleit een omslag naar natuurinclusieve kringlooplandbouw. De notitie stipt enkele politieke instrumenten aan die kunnen worden ingezet voor het bevorderen van deze omslag, met oog voor de boeren die erdoor geraakt worden.
René Vonk, de voorzitter van Hellingproef, schrijft over de morele bezwaren van het eten van vlees. Kunnen wij zonder blikken of blozen mishandelde dieren naar binnen werken?