De kloof tussen stad en platteland verdiept zich. Terwijl steden als Amsterdam, Utrecht en Eindhoven groeien en bloeien, krimpen regio’s aan de randen van Nederland. Krimp betekent niet alleen minder scholen, minder ziekenhuizen en minder politiebureaus, maar ook meer werkloosheid, meer gezondheidsproblemen en meer energie-armoede. Ondertussen groeien anti-establishment partijen als PVV, Forum voor Democratie en BoerBurgerBeweging.
Aquathermie, warmte gewonnen uit water, kan in Nederland ruim de helft van de gebouwde omgeving van warmte voorzien. Dat is goed nieuws, want aquathermie is veel duurzamer dan het verstoken van aardgas en ook duurzamer dan de bestaande warmtenetten. Maar een aanjager van deze energiebron ontbreekt nog. Dat is een rol die waterschappen zouden moeten pakken.
EU-lidstaten die de rechtsstaat schenden, zoals Hongarije, moeten gekort kunnen worden op hun subsidies. Dat zegt Gergely Karácsony, de groene burgemeester van Boedapest, in een gesprek met de Helling. Om te voorkomen dat burgers in de betreffende landen daar de dupe van worden, moet de EU veel meer samenwerken met steden - ook financieel. Op die manier straft de EU alleen de nationale regering. "De Hongaarse regering heeft geen respect voor EU-normen, maar wel heel veel respect voor EU-geld."
In de tweede aflevering van de podcast 'Besturen met idealen' spreekt Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet met Martijn Dadema, burgemeester van Raalte. Gedreven door waarden als gelijkheid, inclusie, transparantie en eerlijkheid wil hij het bestuur dienstbaar maken aan de gemeenschap. Het leverde Raalte de titel van best bestuurde gemeente van Nederland op.
Hoe kan de overheid kwetsbare mensen het beste ondersteunen? Welke rol spelen waarden als vertrouwen en nabijheid hierin? Corinne Ellemeet spreekt erover met Esmah Lahlah, wethouder van arbeidsparticipatie en bestaanszekerheid in Tilburg.
Het probleem: naar schatting 14.000 tot 35.000 inwoners van Utrecht kunnen hun rekeningen niet meer betalen. Een exact cijfer is niet te geven: slechts een beperkt deel van de mensen met schulden zoekt hulp en is dus in beeld bij de gemeente.
Samenwerken of standpunt matigen. Dat zijn de twee mogelijke wegen voor groene partijen naar landelijke regeringsverantwoordelijkheid, analyseert Simon Otjes op basis van vergelijkingen met Zweden en Finland. In veel gemeenten is GroenLinks al een doorgewinterde coalitiepartij. Vier fractievoorzitters vertellen over het wel en wee van lokaal regeren.
De nieuwe Omgevingswet biedt kansen voor GroenLinks, zo blijkt tijdens een gesprek met drie lokale politici. Maar dan moeten de nieuwgekozen raadsleden wel in een vroeg stadium hun ambities voor een groene leefomgeving agenderen. Dan kan de nieuwe wet volop ruimte geven aan zaken als de energietransitie, de compacte stad en het vergroenen van de landbouw, zo blijkt uit een gesprek tussen drie lokale politici. Oplettendheid is echter geboden: de wet zet de gemeenteraad op achterstand.
Burgers die samen energie opwekken kunnen een grote rol spelen in de energietransitie. Ze kunnen door warmte en stroom lokaal te verdelen de druk op het overbelaste energienet helpen verlichten. Maar dan moeten ze wel geholpen worden om de technische hobbels te nemen.