Imperialistisch vergeten. Dat is de gave de eigen geschiedenis rooskleuriger voor te schotelen dan die in de werkelijkheid was. Helden worden vereerd, misdaden gebagatelliseerd. Geweld wordt politionele actie.
In Eurowhiteness houdt Hans Kundnani, zoon van een Brits-Indiase vader en een Nederlandse moeder, pro-Europeanen een spiegel voor. Het narratief van de EU is er een van vrede. Uit de lessen van wat Europeanen elkaar aandeden kwam de Unie voort. Verzoening als gemeenschappelijke opdracht, onderlinge technocratie als oplossing.
Wat ontbreekt? Niet de Europese reflectie in relatie tot elkaar, maar tot de rest van de wereld. In het collectieve geheugen over de Europese integratie is de Tweede Wereldoorlog het grootste hoofdstuk, maar kolonialisme slechts een alinea. Alsof Europa een regio is met alleen een eigen geschiedenis, afgesloten van andere continenten. In 1957 werden de koloniën van België, Nederland, Italië en Frankrijk opgenomen in het Verdrag van Rome. Zo kwam het grootste territorium van het project Europa niet in Europa maar in Afrika te liggen. De geschiedenis is bekend: de Fransen voerden een bloedige oorlog, maar tevergeefs: Algerije werd onafhankelijk. Zo werd de oorlog na 1945 door Europese landen afgezworen, maar wel alleen met elkaar. Pas in 1975 volgden de Portugese koloniën Mozambique en
Kaapverdië.
Terwijl de Holocaust met reden onderdeel is van de gemeenschappelijke herinneringscultuur, geldt dit niet voor het kolonialisme. Geen gezamenlijk monument of aandacht hiervoor in museum. Als landen wel stilstaan bij hun koloniale geschiedenis – wat gelukkig steeds vaker gebeurt – doen ze dit los van elkaar. Waarom is dit? In een tijd waarin we ons afvragen waarom de kloof tussen Europa en het mondiale Zuiden zo groot is, is dit een vraag die we onszelf moeten stellen.
De boodschap van Kundnani aan pro-Europeanen is helder: stop het selectieve vergeten en wees eerlijk over de hele geschiedenis van het Europese project.
Hans Kundnani, Eurowhiteness – Culture, Empire and Race in the European Project, Hurst Publishers, 2023
Lees ook in deze Helling
Word vriend & ontvang de Helling
Altijd de nieuwste artikelen lezen? Als vriend van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks ontvang je 4x per jaar de Helling per post. Ook heb je bij elke nieuwe editie direct toegang tot alle Helling-artikelen op onze website.
De Helling draagt bij aan verdieping en politieke visievorming binnen GroenLinks. Met jouw vriendschap steun je het werk van het tijdschrift en Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.