'Denken in systemen' toont hoe we op zinnige wijze naar systemen kunnen kijken. Hoe ze eruitzien als ze goed werken en hoe ze geoptimaliseerd kunnen worden. En in welke valkuilen men vaak trapt, zoals ‘de tragedie van de meent’.
Roeland Dobbelaer las twee boeken over racisme en kolonialisme van twee zwarte auteurs. Een uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, de ander van recente datum. De eerste is een woedende aanklacht tegen racisme en kolonialisme. De andere is anders van toon, aftastend, zoekend. Zou er dan toch iets aan het veranderen zijn?
Na lange tijd staan kerncentrales weer op de agenda van het kabinet. Maar past kernenergie wel in de CO2-neutrale energiemix die een klimaatramp moet voorkomen? ‘Mijn stelling is dat een conventionele grote centrale niet voor 2040 in werking kan zijn.’
Zijn uitgangspunt is helder: als we de ernst van de klimaatcrisis onder ogen zien, dan moeten we ook accepteren dat we de economie radicaal moeten omgooien. Economisch antropoloog Jason Hickel (1982) is een prominent pleitbezorger van degrowth: de theorie dat we voor ons welzijn en de planetaire gezondheid onze kapitalistische obsessie met een groeiende economie moeten laten varen.
Het was geen goede zomer voor optimisme. Kranten moesten op zo veel dossiers het woord ‘crisis’ plakken dat lezers zich afvroegen of de term ondertussen niet onderhevig was aan inflatie. Het was moeilijk om niet mismoedig te worden toen naast moderne klassiekers als de klimaat- en stikstofcrisis ook nog de ‘rondkomcrisis’ de kop opstak.
In ‘Werk is geen oplossing’ betoogt Marguerite van den Berg dat ons werk ons leven eerder ondermijnt dan verder helpt. Ze pleit ervoor dat mensen ‘werkloos’ leren worden en meer dingen samen gaan regelen, zoals voor ouderen zorgen en voedsel verbouwen. Maar ze laat een belangrijke paradox van deze tijd onbesproken.
Een voorwaarde voor het creëren van een betere wereld is dat we die ons kunnen voorstellen. Maar veel onderwijssystemen dragen nog steeds de stempel van de industriële samenlevingen waaruit zij zijn voortgekomen. Een gesprek met econome Maja Göpel over hoe we kinderen kunnen leren nadenken over een duurzame en eerlijke samenleving.