GroenLinks kampt met het dilemma of je burgers moet en kunt laten beschermen door in te stemmen met militaire interventies. Aan de ene kant willen we burgers beschermen, aan de andere kant geloven we niet bij voorbaat in de doelmatigheid van geweld om conflicten op te lossen.
'Ga je naar Israël? Maar waarom? Israëli's zijn eikels!' Zo luidde het oordeel van vrienden, toen ik mijn land van bestemming aankondigde. Ik had nog nooit een Israëli ontmoet, ik kon er niks over zeggen.
How much longer can we stand by and witness the ongoing killing of civilians in neighboring Syria? The question keeps popping up in my mind each time I read about the daily count of people murdered in Homs, Damascus or anywhere else by a ruthless dictator not willing to give in to mounting international pressure.
The concept of 'a responsibility to Protect' (R2P) may not have been designed as the latest version of humanitarian intervention, but with the Libyan action in 2011, that is what it has become. It would have been better for all concerned, for the UN as an institution, for the countries deploying military forces and, above all, for the Libyan people, if rather than pouring the old wine of humanitarian military intervention into the new bottles of R2P, we could have simply stayed with the concept of just war, which remains as valid today as it did in the time of Thomas Aquinas. As Libya shows, war and utopia should not be mixed up. War is too serious, utopia too unserious, for that.
Prof. mr. P.A. Nollkaemper is hoogleraar internationaal publiekrecht aan de Universiteit van Amsterdam en extern juridisch adviseur van de minister van Buitenlandse Zaken. Wij legden hem een aantal prangende vragen voor.
Auteur Gerrit Pas mag als eerste de goedgevulde zaal toespreken. In zijn introductie op de door hem geschreven bundel ‘Burgers beschermen. GroenLinks van Koude Oorlog naar humanitaire interventie' maakt hij duidelijk dat GroenLinks in 1989 werd gevormd uit vier partijen die alle vier tot de politieke kern van de Nederlandse vredesbeweging behoorden, maar daar stuk voor stuk anders in stonden. Van algemeen pacifisten tot atoompacifisten, tot mensen die vooral het blokdenken (waar de NAVO model voor stond) wilden doorbreken.
In de discussie over humanitaire interventies binnen GroenLinks komt het VN-mandaat vaak ter sprake, aangezien veel politiek handelen onder het internationale rechtssysteem valt. Michiel van de Kasteelen is onder andere Speciaal Adviseur bij het Departement Rechten in Utrecht en geeft in dit drieluik uitleg over de oorsprong, de werking en zijn beoogde toekomst van het VN-mandaat.
Wanneer is militair ingrijpen in het buitenland gerechtvaardigd? Die vraag raakt eerder aan de dilemma's dan aan de criteria van een rechtvaardige oorlog, schrijft Jasper Blom. Het is een groot goed dat GroenLinks het debat hierover aangaat, en Bureau de Helling werkt daar als onafhankelijke aanjager van het partijdebat graag aan mee, zegt de directeur van het Bureau. 'Speel je eigen advocaat van de duivel.'
Het nationalisme in Europa moet overwonnen worden. Dat kan alleen door meer ruimte te geven aan een democratischer en socialer Europa. Deze stelling onderschrijven alle auteurs van de special Europa 1914-2014: meer Europese samenwerking, meer Europees debat, meer uitwisseling van verhalen in Europa is nodig.
Tijdens de conferentie van Bureau de Helling over Europa voorbij de Natiestaat van 11 mei 2014 sprak Benoît Lechat over de Eerste Wereldoorlog, nationalisme en Europa. "Een project dat is gebaseerd op een ideaal van vrede en solidariteit kan niet een economisch beleid overleven dat op de 'concurrentie van allen tegen allen' is gebaseerd".