In hun diagnose komt het populisme deels voort uit onvrede met een overheid die niet in staat is om te leveren waar burgers behoefte aan hebben. Linkse politiek zou in hun ogen niet langer moeten draaien om het verdelen van de koek, maar om het bouwen van nieuwe hogesnelheidstreinen, nieuwe huizen en nieuwe energiebronnen. Een overheid die levert is het antwoord op populisme én klimaatverandering.

Omslag boek Abundance van Ezra Klein en Derek Thompson.

Volgens Klein en Thompson voorkomen allerlei regels dat de overheid groene projecten kan starten. Linkse politici willen te veel tegelijkertijd: duurzame bouwprojecten moeten voldoen aan eisen rondom natuur, arbeid, inspraak en diversiteit en daardoor komt er weinig van terecht. Klein en Thompson roepen daarom op tot een overheid die meer én minder doet. De overheid moet zelf meer bouwen maar ze moet ook kiezen voor minder regels. 

Het verhaal van Klein en Thompson heeft ook Nederlandse opiniemakers bereikt. Zo sprak Correspondent-journalist Jesse Frederiks lovende woorden. Vereisen de problemen in Nederland eenzelfde antwoord als in de VS? Zou overvloed ook het motto moeten worden voor roodgroene politiek in Nederland?

Om één ding lopen Klein en Thompson met een grote boog heen: waarom deze regels bestaan. In Nederland kan er nu weinig gebouwd worden. Dat komt deels door stikstofregels. Regels voor natuurbescherming, in een land als Nederland in elk geval, zijn er met een goede reden. Anders dan de VS is Nederland een klein land met beperkte ruimte. We hebben hier weinig natuur en de kwaliteit ervan is miserabel. In een tijd dat investeringen nodig waren, regelde Diederik Samsom, een aanhanger van Abundance-gedachtegoed avant la lettre, dat bedrijven die wilden gaan bouwen groene bergen van stikstofreductie mochten beloven om toekomstige uitstoot te compenseren. Toen de beloofde vermindering van vervuiling uitbleef, stelde de rechter vast dat Nederland te weinig deed om de natuur te beschermen. De politiek van grenzeloze groei liep tegen haar grenzen aan.

Klein en Thompson staan kort stil bij kritieken op groei, bij de degrowth-beweging en de roep om reductie van de veestapel. Ze vinden dat perspectief electoraal onhaalbaar. Daar hebben ze vast gelijk in: beloven dat alles tegelijk kan zonder ingrijpende keuzes te maken is een goede manier om verkiezingen te winnen. Maar het is een waardeloze manier om te regeren. We weten als sinds de commissie-Remkes dat ‘niet alles kan’. Je kan niet én huisvesting bieden aan een steeds verder groeiend aantal inwoners, én de grote vleesexporteur van Europa zijn, én een van de grootste luchthavens van Europa hebben én de grootste zeehaven van Europa. 

Groene politiek draait om keuzes maken in schaarste, niet het beloven van overvloed.

Ezra Klein & Derek Thompson, Abundance, Simon & Schuster, 2025