Grotere steden, meer welvaart en complexere producten vereisen meer metalen. Dat geldt ook voor de overgang naar duurzame energie. Daardoor worden de metalen schaarser, terwijl voor hun winning meer energie nodig is. Het probleem bijt in zijn eigen staart.
Het was geen goede zomer voor optimisme. Kranten moesten op zo veel dossiers het woord ‘crisis’ plakken dat lezers zich afvroegen of de term ondertussen niet onderhevig was aan inflatie. Het was moeilijk om niet mismoedig te worden toen naast moderne klassiekers als de klimaat- en stikstofcrisis ook nog de ‘rondkomcrisis’ de kop opstak.
We staan aan de vooravond van de groene revolutie, die de zware industrie ingrijpend zal veranderen. Als progressieve politici moeten we daarom nu met stevige plannen komen die zorgen dat de 120.000 werknemers niet de dupe worden van de energietransitie.
Zijn uitgangspunt is helder: als we de ernst van de klimaatcrisis onder ogen zien, dan moeten we ook accepteren dat we de economie radicaal moeten omgooien. Economisch antropoloog Jason Hickel (1982) is een prominent pleitbezorger van degrowth: de theorie dat we voor ons welzijn en de planetaire gezondheid onze kapitalistische obsessie met een groeiende economie moeten laten varen.
Bij Tata Steel waren het de werknemers en de milieubeweging die de vergroening van het bedrijf inzetten. Hoe kunnen we nog meer van dat soort successen boeken? Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij Greenpeace, en Doekle Terpstra, oud-vakbondsman en voorzitter van de vereniging die de installatiebranche vertegenwoordigt, zien allebei dat de overheid veel meer moet doen om werknemers een goed gevoel over de toekomst te geven.
Interview met Marc Obrie (58), voorzitter ondernemingsraad en procesoperator polyethyleenfabriek bij Dow Chemicals
Interview met Stanley Bostdorp (37), kwaliteitsinspectie ‘koudband’ bij Tata Steel
Om te voorkomen dat de energietransitie leidt tot grootschalige werkloosheid, armoede en regionale ongelijkheid, heeft de Europese Unie in 2021 het 'Just Transition Fund' in het leven geroepen. Kan de EU hiermee perspectief en hoop bieden aan werknemers in de industrie?