Willen we een klimaatcatastrofe voorkomen, dan is het cruciaal dat we onze economie fundamenteel hervormen. Het is tijd voor grenzen aan de groei. Maar is het leven in een samenleving zonder economische groei wel aantrekkelijk? Jazeker, is het overtuigde antwoord van econoom Paul Schenderling. Samen met een groep medestanders schreef hij het boek 'Er is leven na de groei'. Tijd voor een gesprek om de post-groei-samenleving te verkennen.
Valt voortgaande economische groei wel te verenigen met een leefbare planeet? De twijfel daarover neemt toe. De beweging die pleit voor ‘ontgroeien’ wint aan populariteit in Europa. Maar wordt een Europese Unie die als eerste afziet van economische groei geen speelbal van andere grootmachten? We spreken erover met de Belgische geopolitieke denker Sven Biscop.
Volgens de degrowthbeweging is een wereldeconomie die minder grondstoffen en energie gebruikt, ecologische grenzen respecteert en toch floreert, absoluut mogelijk. Om dit te bereiken moeten we volgens antropoloog Jason Hickel wat we hebben eerlijk met elkaar delen, onze economie niet tegen maar in balans met de natuur inrichten, en bovenal onze obsessie met economische groei overboord gooien.
Kate Raworth schetst in haar boek 'Donuteconomie' een economisch model met respect voor ecologische grenzen. Leuk, zo’n donut, maar het is de vraag of deze snelle snack recht doet aan de regeneratieve economie waar Raworth voor pleit.
Onze huidige economische spelregels deugen niet. We hebben nieuwe spelregels nodig die ons in staat stellen om binnen planetaire en sociale grenzen te leven: donutspelregels.
Hoe maken we de omslag naar een zoete, circulaire samenleving? Groot genoeg voor ons – de mensheid, maar klein genoeg voor de aarde. Moeten we onszelf en onze medemensen dwingen? Verleiden? Onderwijzen? En wie zijn wij eigenlijk om te weten wat goed voor ons is en anderen de les te lezen? Misschien moeten we de wereld redden met bescheidenheid.
Degrowth is het belangrijkste en meest inspirerende alternatief voor de huidige economische orde, schrijft Paul de Beer in het jongste nummer van S&D. Als er één kandidaat is om het neoliberalisme op te volgen als dominante ideologie, dan is dat zijns inziens degrowth. Maar hij plaatst ook kritische kanttekeningen bij het ontgroei-denken.
De mondiale klimaatcrisis en de nationale stikstofcrisis confronteren ons met de grenzen aan de groei. Maar kunnen we economische groei wel loslaten in een wereld vol conflicten, waar het bbp geldt als een bron van macht? We spreken erover met Trineke Palm, veiligheidsexpert en directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, en Hans Stegeman, hoofdeconoom van de Triodos Bank en columnist.
Onze economie van haar groeiverslaving afhelpen, daar kunnen we op lokaal niveau mee beginnen. Of het nu gaat om spullen, energie of voedsel, er zijn tal van duurzame initiatieven die we kunnen opschalen, zodat we schadelijke activiteiten kunnen afschalen.
Opvallend veel verhalen in de Helling lijken uit te monden in de conclusie dat een groeiende economie niet meer van deze tijd is.