Bij het streven van GroenLinks naar een meer inclusieve, sociale en duurzame samenleving past het de partij de oorspronkelijke betekenis van emancipatie van achtergestelde groepen te omarmen en zich verre te houden van identiteitspolitiek. Waar emancipatie streeft naar maatschappelijke verandering en gelijkwaardige opname van de groep in de samenleving, zet identiteitspolitiek zich nadrukkelijk af tegen anderen. Identiteit is in deze zin niets anders dan stagnerende emancipatie.
Er voltrekt zich een stil drama in Nederland. De afgelopen tien jaar is de dakloosheid meer dan verdubbeld. Waren er in 2009 nog zo’n 18 duizend geregistreerde dakloze volwassenen, in 2018 was dat aantal opgelopen tot bijna 40 duizend. Deze cijfers zijn bovendien een conservatieve raming: de werkelijke omvang van dakloosheid in al haar verschijningsvormen is aanzienlijk groter.
De EU en veel Europese landen zijn op dit moment bezig met een heroriëntatie als het gaat om de relatie met China. Lange tijd werd geloofd dat het nastreven van steeds meer economische verstrengeling met China zou leiden tot politieke liberalisering in het land. Het tegenovergestelde is echter gebleken: door onze toenemende economische afhankelijkheid van China is het steeds moeilijker geworden om op te komen voor onze eigen waarden. Ook Nederland zou nu een Chinabeleid moeten ontwikkelen waarin progressieve waarden en mensenrechten centraal staan.
Moeten degenen die in nood verkeren, geholpen worden? Tot mijn verbazing bestaat over het mijns inziens noodzakelijk positieve antwoord op die vraag geen consensus. De vluchtelingen die met gevaar voor eigen leven hun heil zoeken in Europa worden niet massaal met open armen ontvangen.
Voedsel is een mensenrecht, maar hoe voeden we de wereld? Dat is niet zozeer een technisch, maar vooral een politiek probleem. Daarom moeten alle betrokkenen bij de voedselproductie gehoord worden, ook de kleinste. Een pleidooi voor voedseldemocratie.
Bestuurders en beleidsmakers zijn zich veel te weinig bewust van de vragen die worden opgeroepen door het gebruik van big data en algoritmes in openbare besluitvorming. Intussen zijn onze mensenrechten in het geding. Wie neemt verantwoordelijkheid?
De Europese regeringsleiders noemen migratiedeals nodig om illegale migratie en mensensmokkel te bestrijden. Met deze afspraken schuift de EU haar verantwoordelijkheid voor vluchtelingen echter af op andere landen ten koste van de mensenrechten. Een rechtvaardiger, menselijker vluchtelingenbeleid is nodig én mogelijk: met een eerlijk verhaal en moedige politici.
In haar nieuwste boek ‘In naam van de vrijheid’ blikt Farah Karimi terug op twintig jaar ‘war on terror’. “De retoriek was: we gaan democratie, vrijheid, mensen- en vrouwenrechten brengen in Islamitische landen. Ik vroeg me af: wat is hier twintig jaar na dato van terecht gekomen?” Naast een geopolitieke analyse, is het boek vooral een persoonlijk verslag van haar ervaringen als politicus en als directeur van hulporganisatie Oxfam Novib.
De Canadese, maar al geruime tijd in Nederland gevestigde ecotoxicoloog Heather Leslie onderzoekt aan de VU Amsterdam de milieu- en gezondheidseffecten van plastic. Dat kunststoffen vervuilend zijn en nauwelijks afbreken in het milieu, is bekend. Van het feit dat plastic ook schade aanricht in ons eigen lichaam, schrok Leslie zelf. “Op dit moment maken we zoveel ontwerpfouten.”
Europa moet grondig op de schop, vindt de Duitse politiek-filosoof Ulrike Guérot: alleen door de Unie om te vormen tot een republiek krijgt Europa het democratisch gehalte dat nodig is om te overleven. Een gesprek in het politieke hart van Europa met een utopische Europeaan. “Het werken aan een betere wereld lijkt op het bereiden van risotto: je begint bij de basis – gelijke rechten en vrijheid voor alle Europeanen – en dat bouw je heel, heel langzaam uit.”