Religie blijft een ongemakkelijk thema voor de politiek. Ze is te aanwezig in de samenleving om te kunnen negeren, maar mag tegelijkertijd niet worden vermengd met het bereik van de staat. Zeker bij links bestaat wantrouwen tegen religie en religieuze instituten, wier grip op de samenleving ooit zo groot was. Inmiddels heeft geen enkele godsdienst nog een meerderheid, maar voert het seculiere de boventoon.
Is er een lijn te ontdekken in de interviews over religie met politici van groene partijen uit heel Europa? Opvallend blijkt de beperkte betekenis van ‘het hogere’ voor de geïnterviewden. Ze zijn gericht op het handelen en daarin ook niet erg geduldig. Kritiek op maakbaarheid gaat samen met een visie op de mens als maat van alle dingen. Het evenwicht tussen daadkracht en waarden blijkt precair. Een beter begrip van de relatie tussen geloof en politiek kan helpen.
Verscholen achter morsige muren ligt in het 19e arrondissement van Wenen een vergeten schat: de Währinger begraafplaats, in gebruik geweest door de Joodse Gemeente van 1784 tot 1880. De graven vertellen het verhaal van de bloeiperiode van de Joodse gemeenschap in Wenen, dat vandaag overwoekerd is door verhalen van oorlog en vervolging. Marco Schreuder en Tina Walzer zetten zich samen al tien jaar in voor de zichtbaarheid en toegankelijkheid van deze plek.
Als seculiere Jood uit Rusland heeft Lagodinsky een lastige positie in Duitsland. Hij pleit voor een pluralistisch jodendom én voor meer openheid voor minderheden in het publieke debat. Tegelijkertijd is hij zich bewust van de spanningen tussen minderheden onderling, zoals tussen Joden, Russen en immigranten uit islamitische regio’s. Als gevolg hiervan houdt de vraag naar identiteit en haar publieke betekenis hem permanent bezig.
Van misdienaar tot strikt seculiere groene activist: voor Noël Mamère gaan geloof en politiek niet samen. Cruciaal voor zijn ontwikkeling was de ontmoeting met de protestantse theoloog en filosoof Jacques Ellul, die hem de cultuur van de twijfel leerde.
Voor John Barry is poëzie de verbinding tussen atheïstisch humanisme en het geloof in een God.
De Grieks-orthodoxe kerk hoort tot de familie van oosters-orthodoxe kerken die teruggaat op de allereerste kerkscheuring: die tussen het westerse (Rome) en het oosterse (Constantinopel) christendom in 1054. De orthodoxe viering draait om de deelname aan het mysterie van Gods openbaring en gaat terug tot de vierde eeuw. In het huidige Griekenland heeft de orthodoxe kerk nog altijd een centrale plek. Paraskevopoulos zoekt de verbinding met het groene gedachtegoed.
In Turkije is er een voortdurende spanning tussen seculiere en religieuze groepen. Wie de politieke macht heeft, marginaliseert de andere groep. De enige uitweg, gelooft de Turkse Nil Mutluer, sociologe en lid van de Turkse groenlinkse partij, is het creëren van vrijheid in de publieke ruimte, die niet is gebaseerd op een bepaalde identiteit.
Het hangt samen met haar Amsterdams-katholieke achtergrond dat Sargentini graag voor pragmatische oplossingen kiest. Ze staat bekend als een vrouw met een stevige mening, maar die is, zeker wat betreft religie, niet gebaseerd op rechtlijnige principes. Emancipatie is het sleutelwoord.
Vlak na de aanslagen in Parijs werd Almaci overspoelt met haatmail. Toen ze in een openbaar debat opriep tot eenheid noemde een andere deelnemer aan tafel haar een ‘paard van Troje’ omdat ze moslima is. Almaci is één van weinige moslims in de groene partijen van Europa. Zowel daarbinnen als daarbuiten staat ze in de frontlinie van het debat over de islam.