In het politieke debat wordt de term ‘Europees leger’ te pas en te onpas gebruikt, maar zelden wordt erbij gezegd wat dat echt zou betekenen: dat de nationale strijdkrachten volledig verdwijnen en vervangen worden door één land-, lucht- en zeemacht, waarvan alle militairen op de loonlijst van de EU staan.
Onder invloed van euroscepsis en wantrouwen onder de Nederlandse bevolking heeft Den Haag lange tijd de uitbreiding van de Europese Unie gefrustreerd. Dat had negatieve, destabiliserende consequenties voor de Westelijke Balkan. In de publieke opinie is de stemming inmiddels omgeslagen, van isolationisme naar meer internationalisme. Nederland moet nu het voortouw nemen om de toenadering tussen EU en de westelijke Balkanlanden weer op gang te brengen.
In 1923 verscheen 'Ich und Du' van Martin Buber. We moeten dus nog even wachten op het honderdjarig jubileum van dit korte filosofische meesterwerk. Toch is het van belang nu al deze tekst ter harte te nemen. Juist door de ‘bubbelficatie’ van de samenleving – het proces waarbij ieder zich terugtrekt in de bubbel van het eigen gelijk – biedt het dialogische denken van Buber de kans om radicaal anders met elkaar om te gaan én kritisch te kijken naar de door kapitalisme en digitalisering voortgedreven wereld.
Niels Bosman ziet Nederland kwakkelen op gebied van duurzame innovatie en vraagt om een heldere Europese lijn. Volgens Henk Blom en John Horowitz mag het economisch belang echter wel wat minder overheersen. De vredesagenda van de EU en het bewaken van burgerlijke vrijheden zijn voor GroenLinks belangrijker om van Europa echt ‘Ons Europa’ te maken. Kristian van Gansewinkel bevraagt intussen de afweging tussen solidariteit en concurrentie onder de EU-lidstaten. En over de digitale burgerrechtenpositie niets dan lof.
De wereld is veiliger dan ooit. In de afgelopen veertig jaar is het aantal oorlogen gehalveerd waardoor er nu slechts twintig spectaculaire oorlogen plaatsvinden. Bovendien is er al bijna zeventig jaar voorbij gegaan zonder wereldoorlogen, de langste periode in de globale geschiedenis.
Leidt de Russische invasie van Oekraïne tot een ommezwaai in het GroenLinks-denken over vrede en veiligheid? Een rondgang langs diverse deskundigen werpt licht op deze vraag. “Misschien mag het wel wat meer schuren binnen GroenLinks.”
Nederland is beter in opleiden dan in vechten, zo stelt Paul Puntman. Mark Waanders (werkgroep Vrede en Veiligheid) onderschrijft het belang van een inhoudelijke en vroegtijdige politieke discussie over interventies. Egbert Born vindt dat er bij het opstellen van criteria voor militaire interventie veel te lichtzinnig omgegaan wordt met de fundamentele vraag wat vrede is.
GroenLinks kampt met het dilemma of je burgers moet en kunt laten beschermen door in te stemmen met militaire interventies. Aan de ene kant willen we burgers beschermen, aan de andere kant geloven we niet bij voorbaat in de doelmatigheid van geweld om conflicten op te lossen.
De Duitse onderzoeker Johanna Schneegaß van het Zentrum für Niederlande-Studien van de Westfälische Wilhelms-Universität Münster was één van de sprekers op het symposium rondom de publicatie 'Burgers beschermen. GroenLinks van Koude Oorlog tot humanitaire interventie'. Hieronder de tekst van haar lezing.
Naar aanleiding van artikelen van Mient Jan Faber (het gezicht van de anti-kernwapenbeweging in de jaren '80) en Jan Gruiters (directeur van PAX, voorheen PaxChristi) over de houdbaarheid van het pacifisme stelt Gied ten Berge dat waar mensenrechten 'te vuur en te zwaard' worden ingevoerd, ze maar al te gauw mee de afgrond in gaan. In het rijk van het geweld regeert immers de leugen aan alle kanten, goede bedoelingen gaan er aan flarden, aldus Gied ten Berge.