Met zijn nieuwe boek wil de Amerikaanse socioloog, politicoloog en filosoof Francis Fukuyama het liberalisme verdedigen en het kapitalisme behouden. Maar is die combinatie wel mogelijk? Stijn Klarenbeek: “Met zijn conservatieve agenda doet Fukuyama het liberalisme uiteindelijk meer kwaad dan goed."
De oorlog in Oekraïne heeft een einde gemaakt aan de illusie dat oorlog in Europa tot het verleden behoort. Decennialang was het Duitse buitenland- en veiligheidsbeleid gebaseerd op deze geruststellende gedachte. Zakelijke belangen waren sterker dan geopolitieke zorgen. Reinhard Olschanski pleit voor een nieuw Duits en Europees veiligheidsbeleid op basis van nauwe banden met Midden- en Oost-Europa, EU-integratie en de groene transitie.
Er zijn veel ideeën en beleidsvoorstellen voor een duurzame en solidaire samenleving geformuleerd, maar hoe gaan we deze ook realiseren? Joke Hermsen ziet concrete mogelijkheden en laat zich inspireren door Hannah Arendt en Rosa Luxemburg.
“Ken je zelf, word jezelf, verlies jezelf”, zo vat de Vlaamse hoogleraar psychologie in Gent en praktiserend psychoanalyticus Paul Verhaeghe de geschiedenis van het denken over het individu samen.
Het is een nachtmerrie. De beelden van weer een oorlog in Europa, met de vernietiging van steden en dorpen, met massamoorden en martelingen, met angstaanjagende retoriek. Het besef dat een bevolking de bodem onder het bestaan wordt weggeslagen. Het diplomatieke gestuntel ook. Niet te bevatten dat regeringsleiders van omringende landen massaal kunnen afreizen naar Kyiv voor hun mediaperformance. De Oekraïense president Zelenski beheerst dat vak trouwens als de beste.
Het toekennen van rechten aan bijvoorbeeld een rivier kan helpen om zo’n rivier te beschermen tegen vervuiling. Dat vraagt wel om goede voorwaarden, meent onderzoeker Matthias Kramm. Maatschappelijk draagvlak en formeel voogdijschap zijn cruciaal. En rechten voor de natuur moeten volgens hem niet geïsoleerd worden van economisch beleid.
Het idee om rechten toe te kennen aan de natuur komt op in een wereld die is getekend door de klimaatcrisis. Wat rechten in dit verband kunnen betekenen is een vraag naar de mogelijkheden van wetgeving en rechtshandhaving. Het Urgendavonnis, dat wereldwijd om die reden aandacht heeft getrokken, verdient het daarom preciezer te worden bekeken.
Esmah Lahlah trad in 2018 aan als 'partijonafhankelijk' wethouder van arbeidsparticipatie en bestaanszekerheid in Tilburg. Begin 2022 werd zij verkozen tot de beste lokale bestuurder van Nederland. Lahlah koos partij voor GroenLinks, werd lijsttrekker en maakte de partij bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen tot de grootste van Tilburg. Inmiddels is ze begonnen aan haar tweede termijn als wethouder. Wie is zij?
In 1923 verscheen 'Ich und Du' van Martin Buber. We moeten dus nog even wachten op het honderdjarig jubileum van dit korte filosofische meesterwerk. Toch is het van belang nu al deze tekst ter harte te nemen. Juist door de ‘bubbelficatie’ van de samenleving – het proces waarbij ieder zich terugtrekt in de bubbel van het eigen gelijk – biedt het dialogische denken van Buber de kans om radicaal anders met elkaar om te gaan én kritisch te kijken naar de door kapitalisme en digitalisering voortgedreven wereld.
Nederland moet verduurzamen. Eindelijk lijkt het besef ingedaald dat klimaatverandering en afhankelijkheid van Russisch gas ons dwingen onze maatschappij radicaal anders in te richten. Dat is een enorme operatie; naast het bedrijfsleven en de industrie moet ook het energieverbruik van miljoenen huishoudens op de schop. Dat is niet goedkoop. Voor niets gaat de zon op, maar zonnepanelen, warmtepompen en dubbel glas kosten een flinke duit.