Het lijkt een voor de hand liggende oplossing: druk de maatschappelijke kosten van voedselproductie uit in de prijs voor een hamburger of een pak koekjes, en de overstap naar een vegetarisch en biologisch dieet is snel gemaakt. Toch zit er een belangrijk nadeel aan zogeheten true cost accounting: het reduceert het debat over duurzaam voedsel tot een kosten-batenanalyse en legt de verantwoordelijkheid voor verduurzaming bij de consument.
Ons landbouw- en voedselsysteem loopt tegen grenzen aan. Dat blijkt uit afnemende bodemvruchtbaarheid en problemen rond lucht, water, klimaat en biodiversiteit. De kernvraag voor een transitie naar duurzame landbouw luidt: wat vinden wij werkelijk van waarde?
Onze landbouw is afhankelijk van eindige grondstoffen. Om de wereld te blijven voeden is het zaak dat boeren zuinig omgaan met deze grondstoffen. Is biologische of gangbare landbouw daarvoor geschikter? Een pleidooi tegen simplificatie.
Het ‘wat’, daar zijn Rik Grashoff en Martin Scholten het roerend over eens: het tegengaan van klimaatverandering vraagt om een natuurinclusieve kringlooplandbouw. Over het ‘hoe’ verschillen ze van mening. Volgens voormalig Tweede Kamerlid Grashoff vereist deze omslag een forse inkrimping van de veestapel. Scholten, hoofd van de Animal Sciences Group van Wageningen Universiteit, vindt dat een verkeerde insteek. Een soms felle discussie tussen twee voorstanders van een groener landbouwbeleid. “Als we niet stevig ingrijpen, gaan we de bietenbrug op.”
Fosfaat is van levensbelang voor onze voedselproductie. Onze samenleving is net zo afhankelijk van fosfaat als van water en zuurstof. Het is lang niet zeker dat er voor toekomstige generaties voldoende zal zijn. Hoe sluiten we de fosfaatkringloop?
Biodiversiteit en voedselzekerheid zijn niet gebaat bij overintensieve landbouw. De wereld kan ook op andere wijze worden gevoed. Dat is geen pleidooi voor een terugkeer naar vroeger, maar wel voor radicale verandering.
Fosfaten zijn chemische verbindingen die het element fosfor bevatten. Fosfor is een niet-metaal met het scheikundig symbool P. Fosfaat wordt gewonnen uit verschillende ertsen.
Richting 2050 moeten circa tien miljard monden worden gevoed. De kunst is een nieuwe groene revolutie zo te laten plaatsvinden dat de voedselproductie duurzaam wordt. Dat laatste is nu nog lang niet het geval. Integendeel, alle succesverhalen ten spijt vormt de landbouw in Nederland een bedreiging voor klimaat, natuur, leefomgeving en volksgezondheid.
Gentech biedt grote voordelen voor de voedselzekerheid, stelt Tom van den Hove. Het pleidooi van Arno Ambrosius voor een nieuwe strategie voor genetische manipulatie is veel te conservatief.
Genetische manipulatie van organismen kan het publieke belang dienen. Niet alleen in de gezondheidszorg, maar ook in de landbouw. Daarvoor moet de wetgever strikte voorwaarden stellen. Zo mogen octrooien op genetisch materiaal niet langer worden toegestaan.