‘De volgende uitspraak is waar. De vorige uitspraak is onwaar.” Wordt hier nu de waarheid gesproken of niet? Met deze zogeheten leugenaarsparadox laat filosoof Alicja Gescinska in haar essay Kinderen van Apate. Over leugens en waarachtigheid zien dat filosofen al eeuwenlang hun hoofd breken over de vraag wat ‘waarheid’ nu precies betekent.
Het was een feit dat een wetenschappelijke basis ontbrak voor het kabinetsbesluit op 15 maart om de scholen en kinderdagverblijven te sluiten. Het was een feit dat de maatschappelijke druk vanuit leerkrachten en ouders op de overheid om de scholen en crèches te sluiten, snel groeide. Het was een feit dat premier Rutte in zijn eerdere persconferentie had gezegd: we volgen de wetenschap.
Het politieke landschap in landen als Nederland is volgens politicologen sinds 2002 te begrijpen in termen van twee dimensies: een economische die gaat over hoe we welvaart verdelen, en een culturele die gaat over integratie, immigratie, identiteit en de plek van de islam in onze samenleving. Vaak worden deze dimensies gezien als volledig van elkaar gescheiden: opvattingen over immigratie zouden geen voorspellers zijn van opvattingen over inkomensverdeling.
Een feit is soms moeilijk van een mening te onderscheiden. Maar dat betekent niet dat feiten ‘ook maar een mening’ zijn en we er naar eigen inzicht uit kunnen shoppen. Hoe voorkomen we dat de feitenkennis die nodig is voor feitenrijke politiek gekleurd raakt door eenzijdige meningen?
Een samenleving waarin alle kinderen evenveel kans hebben op de beste opleidingen, ongeacht hun huidskleur of het inkomen van hun ouders. Waarin iedereen kan opklimmen van krantenmeisje tot miljonair. Klinkt dit als de gedroomde maatschappij? Niet volgens politiek filosoof en moral rockstar Michael Sandel.
In Nice White Parents, de nieuwste podcast van Serial Productions, eigendom van The New York Times, duikt host Chana Joffe-Walt in het schoolsysteem van de New Yorkse wijk Brooklyn. Bij het verschijnen riep de titel meer weerstand op dan het probleem dat de podcast aankaart: de rol van witte ouders bij het ontstaan én tegengaan van kansenongelijkheid en segregatie in het onderwijs. Maar de podcast wegzetten als een aanval op goedwillende witte ouders doet dit gedegen en boeiende journalistieke project tekort.
Als presentator van de fonkelnieuwe podcast Groene Gasten van het wetenschappelijk bureau luister ik zoveel mogelijk naar andere podcasts om de kunst af te kijken. Mijn favoriet tot nu toe is Nice White Parents. Deze documentaire laat zien hoe de komst van een groep witte ouders en kinderen naar een zwarte school in de New Yorkse wijk Brooklyn de verschillen tussen wit en kleur op de school vergrootte – terwijl ze juist met de beste bedoelingen verdeeldheid in het Amerikaanse openbaar onderwijs wilden verminderen.
De wereldwijde reacties op de verkiezing van Kamala Harris tot vicepresident van de Verenigde Staten waren hartverwarmend. Laat dat gezegd zijn. Tegelijkertijd is het ongemakkelijk, die breed gedeelde opwinding over de eerste vrouw, met een etnisch diverse achtergrond, die tot het hoogste ambt ooit is ‘toegelaten’. Immers, zoals Joe Biden in zijn overwinningsspeech zelf zei: 'long overdue’, oftewel te laat.
Met interesse las ik het artikel ‘Stop het verval van het Nederlands’ van Annette de Groot. De Groot stelt op basis van een analyse van het debat over het wetsvoorstel Taal en Toegankelijkheid dat politieke partijen, waaronder GroenLinks, zich weinig bewust lijken te zijn van de ingrijpende gevolgen van onderwijsverengelsing voor onder meer de onderwijskwaliteit, de Nederlandse taalvaardigheid, de toegankelijkheid. Daarover een paar opmerkingen.
De toenemende verengelsing van het hoger onderwijs leidt tot verval van de Nederlandse taal- en uitdrukkingsvaardigheid onder studenten. Dit zal doorwerken in de sectoren waarin zij later aan het werk gaan en is daarmee een probleem voor de samenleving als geheel. De politiek – inclusief GroenLinks – doet onvoldoende om de verwaarlozing van het Nederlands een halt toe te roepen.