In de menswetenschappen staat ‘veerkracht’ voor het vermogen moeilijkheden te overwinnen. Dit betekent een positieve verschuiving van focus op problemen naar de weerbaarheid van mensen. Maar er is ook kritiek op de term. Is veerkracht een karaktertrek van een individu, een proces of een uitkomst? En is er een (morele) maatstaf?
Hoe veerkrachtig zijn landen en samenlevingen in een situatie van grote druk? In Griekenland probeert men te overleven onder extreme economische omstandigheden. Een ander woord blijkt dan onmisbaar: ongelijkheid. Veerkracht wordt verzet.
Veerkracht helpt politici en burgers in de omgang met onzekerheden, tegenslagen en onvoorspelbaarheid. Dat geldt zeker voor duurzaamheids- en klimaatbeleid. Maar flexibel bijsturen heeft zijn grens en daarom blijft het tijdig voorkomen van problemen cruciaal.
“Nederlander betaalt elke dag twee euro aan Rusland voor aardgas", zo berekende onderzoeksbureau Kalavasta. Laten we afspreken dat iedere Nederlander per dag twee euro probeert te besparen op energiegebruik of het juist uitgeeft aan een ritje met een deelfiets of een smaakvolle groenteburger. Wie doet er mee?
Sinds de crisis zijn economische wetenschappers onzeker over de heersende neoliberale theorieën. Ze zijn op zoek naar inzichten die meer recht doen aan de complexiteit van de werkelijkheid. Het concept veerkracht maakt een kans.
Vandaag, vrijdag 25 maart, is de internationale dag tegen de reclame. Een verbod op reclameborden zou onderwerp moeten zijn bij alle college-onderhandelingen in de gemeenteraden.
In de vorige editie van De Helling publiceerden wij een oproep om het economisch denken van GroenLinks te vernieuwen. Hoe staat het daarmee? En wat zijn de belangrijkste lessen tot nu toe? We kunnen een samenvatting geven van alle reacties. Beter lijkt ons om drie lessen uit te lichten die ons denken verder brengen.
We moeten naar een wereldwijd politiek en economisch systeem waarin zorg en solidariteit centraal staan. Dat betogen Dirk Holemans, Philsan Osman en Marie-Monique Franssen in hun essay Voor wie willen we zorgen? Ecofeminisme als inspiratiebron.
In hun Six Faces of Globalization (2021) maken Anthea Robert en Nicolas Lamp duidelijk dat er in westerse samenlevingen op dit moment minstens zes verhalen circuleren over wat er de laatste decennia aan de hand is. Eens gevierd als een onstuitbare kracht die de hele wereld Westers, welvarend en liberaal zou maken, is het Grote Verhaal over globalisering in een caleidoscoop veranderd waar elke draai aan de kijker een nieuwe visie en de plot voor een ander verhaal oplevert.
In een luttel aantal maanden werd het in 2021 verschenen boek boek Free: Coming of Age at the end of history van Lea Ypi een bestseller. Het is al in veel talen vertaald, waaronder het Nederlands. Ypi doceert aan de London School of Economics en werd in Albanië geboren. Het boek gaat over haar jeugd en beschrijft hoe ze als kind in een socialistisch land opgroeit, vervolgens als puber de transformatie naar een ‘opkomende economie’ meemaakt en haar land onder leiding van economische raadgevers, geheel volgens neoliberaal recept, na heftige politieke en economische crises, in een Westerse liberale markteconomie verandert. En daarmee volgens velen het eindstadium van de geschiedenis bereikt: beter dan dat kan het niet worden.