Digitale technologie wordt behalve door bedrijven en overheden, ook door activisten gebruikt. De begin deze eeuw opgekomen Piratenpartijen zetten zich in voor openheid in het digitale domein. Ze verbinden hun digitale (eigen)wijsheid met een inzet voor directe invloed van burgers op de politieke besluitvorming. In IJsland heeft de Piratenpartij begin december de leiding gekregen bij de coalitievorming.
Het digitale geheugen wordt steeds omvangrijker en het internet vergeet of vergeeft niets. Deze aanslag op onze privacy beperkt de mogelijkheden om te experimenteren en zo onszelf te ontwikkelen. Dat schaadt uiteindelijk de gehele samenleving.
De afgelopen weken hebben Rob de Wijk, Jacob Kohnstamm en Paul Breitbarth, Victor Toom en Joseph Rammelt gereageerd op mijn opiniestuk over de opkomst van de surveillancestaat en de balans tussen misdaadbestrijding en bescherming van de privacy. Allen reageerden vanuit eigen expertise en achtergrond, wat zeer interessante en verschillende inzichten opleverde. Ik wil een paar thema's bespreken die in verschillende bijdrages terugkwamen en tot slot zal ik zelf nog een laatste duit in het zakje doen.
De aftocht van de anonieme simkaart, angst voor versleuteling, het nieuwe voorstel voor de bewaarplicht en het computercriminaliteitsvoorstel: zeker sinds de recente aanslagen in Europa staat het verbeteren van de opsporing en vervolging van criminaliteit hoog op de Nederlandse politieke agenda. Daarmee komt de privacy van de persoonlijke levenssfeer in onze maatschappij steeds meer onder druk te staan.
Privacy is recent veel in het nieuws geweest, ook dit weekend met de onthulling dat de AIVD mogelijk onrechtmatig op internetfora inbreekt. Goed initiatief dus van Judith Sargentini om een discussie te entameren over dataverzameling, misdaad- en terrorismebestrijding en – het onderwerp van deze bijdrage – privacy.
Is het geoorloofd dat de staat ons in de gaten houdt en tot alle lagen van ons leven doordringt? Staat dat in verhouding met het doel (misdaadbestrijding) dat deze surveillance dient? En maakt zo’n surveillancesysteem onze maatschappij eigenlijk wel veiliger? Europarlementariër Judith Sargentini start de discussie.
Wetgeving moet eerst schild en daarna zwaard zijn, vindt strafrechtadvocaat Jozef Rammelt in reactie op Judith Sargentini. Wetgeving beoogt de verhoudingen tussen burgers onderling en tussen overheden en burgers te reguleren. Dit is echter niet het geval in Nederland.
Kathalijne Buitenweg, één van de belangrijkste politici van GroenLinks, nam vorige week afscheid van de politiek. Eind deze maand verschijnt haar boek Datakracht en tegenmacht bij uitgeverij De Bezige Bij.
Als sensoren en algoritmes waken over het welzijn van alleenwonende ouderen, hoeven zorgwerkers minder vaak bij hen langs te komen. Maar wat als ouderen vooral behoefte hebben aan menselijk contact? Dan kan een ‘slimme’ technologische oplossing averechts uitpakken.
Hoe kunnen we ons bevrijden uit de greep van techbedrijven en publieke waarden centraal stellen in de ontwikkeling van nieuwe technologie? Dat is de prangende vraag die Marleen Stikker stelt in haar boek Het internet is stuk.