Voedselproductie gaat niet alleen over ons voedsel. Een belangrijke sleutel voor duurzaamheid is het voer dat wij niet eten, en dat daardoor vaak onzichtbaar is: veevoer. Bij het vinden van oplossingen is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid.
Het persoonlijke is politiek. We kennen de slogan, maar in hoeverre raakt beleid nu écht aan onze identiteit? Daarover praten we met Amma Asante, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad, en Faiza Oulahsen, hoofd Klimaat en Energie bij Greenpeace Nederland.
Vrijwel nergens leidde Grenzen aan de Groei, het rapport uit 1972 voor de Club van Rome, tot zoveel politieke opschudding als in Nederland. Toch kwamen fundamentele hervormingen niet van de grond. De oorzaken: het dwaalspoor van ‘selectieve groei’ en de economische tegenwind na de oliecrisis van 1973.
De Bilt is de eerste Nederlandse gemeente met een lokaal energieakkoord. Andere gemeenten zullen waarschijnlijk snel volgen, want de druk op gemeenten om de energietransitie waar te maken wordt steeds groter. De Helling vroeg Anne Brommersma, milieuwethouder namens GroenLinks in De Bilt, hoe dit energieakkoord tot stand is gekomen en wat de volgende uitdagingen zijn.
Laagliggend Nederland bestaat grotendeels uit veengrond: natte, zwarte bodems tjokvol organische stof. Ontwatering zorgt voor concurrerende landbouw, maar ook voor een groot klimaatprobleem. De Nederlandse natuur stoot zelfs per saldo broeikasgassen uit, in plaats van koolstof op te nemen. Een natte, toekomstbestendige landbouw is mogelijk. Jasper Groen over krimpend veen, groeiende uitstoot en de waarde van moerasplanten.
Veerkracht helpt politici en burgers in de omgang met onzekerheden, tegenslagen en onvoorspelbaarheid. Dat geldt zeker voor duurzaamheids- en klimaatbeleid. Maar flexibel bijsturen heeft zijn grens en daarom blijft het tijdig voorkomen van problemen cruciaal.
“Nederlander betaalt elke dag twee euro aan Rusland voor aardgas", zo berekende onderzoeksbureau Kalavasta. Laten we afspreken dat iedere Nederlander per dag twee euro probeert te besparen op energiegebruik of het juist uitgeeft aan een ritje met een deelfiets of een smaakvolle groenteburger. Wie doet er mee?
Tata Steel ligt flink onder vuur vanwege de grote impact op gezondheid en klimaat. Maar helaas staat het bedrijf niet alleen. Nederland heeft voor een klein land veel zware, fossiele industrie, naast veel intensieve veehouderij en een enorme luchthaven. De zware industrie alleen al veroorzaakt een kwart van onze CO2-uitstoot. En die uitstoot daalt al tien jaar nauwelijks. Alleen met stevig en duidelijk overheidsbeleid krijgen we grip op de klimaat- en gezondheidsimpact van de industrie. Groene industriepolitiek is dan ook cruciaal.
Niet de angst voeden voor wat komt, maar optimisme en hoop centraal stellen. Dat is wat Robbert Bodegraven, eerder directeur van wetenschappelijk bureau GroenLinks, voor ogen heeft met dit boek. De visionaire denkers met wie hij indringende gesprekken voert zijn allemaal vrouw. En dat levert een verrassend boek op waarvan een aantal interviews eerder in dit blad is verschenen.
Waterstof is een onmisbare bouwsteen voor een klimaatneutrale economie. Het vormt een alternatief voor fossiele brand- en grondstoffen zoals kolen, olie en aardgas. Het vergroenen van de industrie kan niet zonder waterstof, en ook voor de scheepvaart en intercontinentale luchtvaart biedt waterstof een groen perspectief. Waterstof staat dan ook vol in de belangstelling. Het kabinet wil maar liefst tien miljard euro investeren in een Nederlandse waterstofeconomie. Helaas is het geen vaststaand gegeven dat Nederland zo snel mogelijk overstapt op waterstof die echt groen en duurzaam is. Wat is daarvoor nodig?