De milieubelastingen die GroenLinks bepleit, zoals de kilometerheffing, stuiten op maatschappelijke weerstand en populistische kritiek. Er is een manier om in te spelen op het wantrouwen tegen fiscale vergroening: het milieudividend.
Een halve eeuw na de opstand van 1968 is er een nieuwe consensus ontstaan. De neoconservatieve, nieuw-rechtse agenda van law and order vindt tot in de middenpartijen weerklank. De tijd is rijp voor een revolte. Links-progressieve krachten zijn daarbij aan zet.
Wat is klimaatrechtvaardigheid, waarom is het belangrijk en hoe krijgen we het hoger op de politieke agenda? Hoe kijken ze in andere delen van de wereld, zoals in Afrika, tegen klimaatrechtvaardigheid aan?
Toekomstige handelsakkoorden moeten bijdragen aan een eerlijkere verdeling van onze welvaart en een duurzamere wereld. Een dergelijk handelsakkoord biedt niet alleen een duidelijk alternatief voor de huidige vrijhandelsagenda; het neemt ook wind uit de zeilen van politici als Trump, die de terechte onvrede over vrijhandel misbruiken voor een nationalistische agenda.
Het Antropoceen is een krachtig begrip voor de beschrijving van de grote vraagstukken van deze tijd. De Nederlands-Zweedse atmosfeerchemicus en Nobelprijswinnaar Paul Crutzen, bedenker van de term ‘Antropoceen’, herkende deze kracht zelf ook: ‘De lang in stand gehouden barrières tussen natuur en cultuur brokkelen af. Er is niet langer sprake van Wij tegen de Natuur. In plaats daarvan bepalen wij wat natuur is en wat het zal zijn […].
Kan het nabootsen van een vulkaan extreme klimaatscenario’s voorkomen, of het ‘bemesten’ van de oceanen met ijzer? Sinds enkele jaren wordt er in wetenschappelijke kringen onderzoek gedaan naar en gediscussieerd over een nieuwe manier om met klimaatverandering om te gaan: klimaatengineering. Dit is het grootschalig en intentioneel ingrijpen in het klimaatsysteem om klimaatverandering tegen te gaan. Afhankelijk van welke technologie wordt toegepast, kan dit risico’s en dilemma’s met zich meebrengen. Het is tijd dat we hierover in Nederland het debat aangaan.
Tijdens mijn zomervakantie las ik het boek Pluche van Femke Halsema. Het boek beschrijft niet alleen haar groei naar het partijleiderschap, maar ook hoe ze probeerde GroenLinks op een moderne leest te schoeien. Minder betutteling en geitenwollensokken, meer progressiviteit. Ook Jesse Klaver wil van GroenLinks een moderne partij maken, een ‘brede volkspartij’, voor alle Nederlanders ‘die het nieuwe idealisme een kans willen geven’. Maar spelen oude reflexen GroenLinks niet teveel parten?
Grote denkers proberen de economische groei terug te laten keren naar het Westen, maar er is weinig aandacht voor het probleem dat dit allemaal overschaduwt. Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren en Pepijn Vloemans van Bureau de Helling willen naar een nieuwe, groene economie..
Het klimaatverhaal van GroenLinks moet inclusiever. DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks, en het Jong Wetenschappelijk Bureau pleiten daarom voor een narratief waarin klimaatrechtvaardigheid voor iedereen centraal staat. Ook doen zij een aantal voorstellen om klimaatrechtvaardigheid in de politieke praktijk te brengen.
Het Antropoceen moet gepolitiseerd worden. Lokale democratische dialoog is daarbij onmisbaar. Dat zijn de conclusies die ik trek uit een reeks van interviews met wetenschappers over het Tijdperk van de Mens.