Twee boeken over het ontsporen van het kapitalisme en de rol van de PvdA hierin, bevatten waardevolle lessen voor GroenLinks. De belangrijkste: koester de interne tegenstem en laat de wens om te regeren je idealen niet verdrukken.
Kennen jullie Calimero nog? Het kuikentje van ‘zij zijn groot en ik is klein, en dat is niet eerlijk, oh nee'? Dat kuikentje dat, omdat het zo’n goed excuus had, vervolgens zelf niets ondernam? Nederland leidt aan het Calimero-syndroom. We houden onszelf voor dat we te klein zijn om het verschil te maken, maar niets is minder waar.
Als één groot toneelstuk – zo vat Philipp Blom de actuele gebeurtenissen op, van de Brexit tot het Trump-tijdperk, en van de dreigende klimaatramp tot de coronacrisis. Door de wereld te zien als een toneel kan Blom nadenken over welke verhalen samenlevingen zichzelf vertellen, welke beelden ze scheppen, hoe die verhalen ‘een landkaart van het heden en de toekomst tekenen en wat ze verbergen’.
De financiële wereld heeft inmiddels alle facetten van ons dagelijks leven in zijn greep: van boodschappen tot biodiversiteit. Deze zogeheten financialisering zorgt voor ongelijkheid, een schuldenberg en werknemers die niet als mensen maar als kapitaal worden gezien. Het financiële stelsel moet dan ook aan de ene kant eerlijker en socialer worden, en aan de andere kant moeten we onze afhankelijkheid van finance verminderen.
Goedkope kleding of een einde aan dwangarbeid in China? Servië en Albanië bij de EU of accepteren dat China in deze landen aan invloed wint? Het buitenlandbeleid moet grondig op de schop en dat betekent onvermijdelijk keuzes maken – soms pijnlijke.
Kleding huren, wasmachines delen en een 15-minuten-samenleving. Om de CO2-uitstoot omlaag te krijgen, moeten consumptie en productie gericht zijn op gebruik in plaats van bezit. Dat vraagt om gericht financieel-economisch beleid, nieuwe technologie en burgerinitiatief.
Verkiezingsprogramma’s van links tot rechts laten een opvallende ruk naar links zien. Beleven we werkelijk het einde van het neoliberalisme, ook nog eens onder het leiderschap van een historisch dominante VVD? Heeft een virus het neoliberalisme ten val gebracht?
De afgelopen maanden spraken premier Rutte en minister Kaag hun collega’s bij de Wereldbank, de EU en de VN aan op de noodzaak om klimaatverandering aan te pakken. Zo riep minister Kaag, samen met onder andere ministers uit Duitsland en Frankrijk, in een ingezonden brief in The Guardian het IMF op tot het financieren van duurzaam herstel door vooral in te zetten op groene infrastructuur en koolstofarme economieën.
De doorrekening van het verkiezingsprogramma door het Centraal Planbureau leidt tot een disciplinering van de politiek, vagere verkiezingsprogramma’s en minder invloed van GroenLinks-leden op het programma. Dat is vooral goed te zien bij de eerste doorrekening van het GroenLinks-programma uit 1994.
Gedreven door koppig optimisme en dankzij collaboratieve diplomatie lukte Christiana Figueres in 2015 wat niemand voor mogelijk had gehouden: ze smeedde namens de VN het Klimaatakkoord van Parijs. Sindsdien reist ze de wereld rond om mensen ervan te doordringen dat iedereen een rol heeft te spelen in het beschermen van de aarde. “Klimaatverandering bestrijden geeft geen garantie op succes, maar niks doen is onacceptabel.”