In vijf nieuwe gemeenten in het noorden van het land scoorde GroenLinks opvallend goed. Wat is het geheim, en wat kunnen andere afdelingen leren van de Groningse en Friese ervaringen tijdens de collegeonderhandelingen? Lokale wortels, ogen en oren in alle dorpen, en werken aan je ‘gunfactor’, vier jaar lang. “De campagne begint de dag na de verkiezingen.”
Jesse Klaver verwoordde in 2017 zijn verzet tegen de economisering van de samenleving in zijn boek De mythe van het economisme. De klimaatcrisis, de groeiende ongelijkheid en ook de coronacrisis laten zien dat zijn betoog niets aan actualiteitswaarde heeft ingeboet. Het is kortom tijd voor een radicaal andere economie.
Meer dan twintig zetels wilden we halen. Het werden er acht. Door het eigen bestaansrecht ter discussie te stellen, werd de noodzaak om te stemmen op GroenLinks ondermijnd.
Alles is veel voor wie niet veel verwacht. Aan deze regel van Jacques Bloem uit zijn beroemde gedicht over de Dapperstraat moest ik denken bij de acht Kamerzetels die GroenLinks in 2021 haalde. Had iemand echt gedacht dat GroenLinks in staat zou zijn het resultaat van vier jaar eerder te evenaren? Waren we bovendien vergeten dat GroenLinks het doorgaans minder doet dan de peilingen beloven?
Bij de Duitse verkiezingen haalde Bündnis ‘90/Die Grünen 14,8 procent van de stemmen. Dat is de op-één-na beste uitslag van een Groene partij bij een nationale parlementsverkiezing in Europa. Het is bijna het drievoudige van de laatste uitslag van GroenLinks. Er was tevredenheid maar geen grote overwinningsroes. Simon Otjes vergelijkt het speelveld in Duitsland en Nederland en ziet naast verschillen, ook overeenkomsten.
Duitsland heeft gestemd en er is een nieuw politiek landschap ontstaan. In zijn laatste analyse over de Duitse Groenen bespreekt Roderick Kefferpütz de groene verkiezingscampagne, belicht hij de krachten die een nieuw politiek landschap in Duitsland vormgeven en betoogt hij dat de Groenen goed gepositioneerd zijn om de aanjager van een regeringscoalitie te worden.
De uitslag van de Tweede Kamer verkiezingen onthulde in Rotterdam overal in Nederland een politiek landschap, waar de partijkeuze vrijwel samenvalt met de sociaaleconomische positie en deels met de etnische achtergrond van de kiezers. Zelfs in de meeste pluralistische stad van Nederland is dit beeld herkenbaar.
De winst is groot, maar of GroenLinks het pluche werkelijk bereikt, was bij het ter perse gaan van deze Helling allesbehalve een zekerheid. In België deden de zusterpartijen van GroenLinks, Groen en Ecolo, al ervaring op. Die zijn confronterend: frustraties, interne strijd en electorale nederlagen liggen op de loer.
De milieubelastingen die GroenLinks bepleit, zoals de kilometerheffing, stuiten op maatschappelijke weerstand en populistische kritiek. Er is een manier om in te spelen op het wantrouwen tegen fiscale vergroening: het milieudividend.
Deze zomer publiceerde Wetenschappelijk Bureau GroenLinks een reflectie en analyse van de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Het evaluatierapport 'Een idealistische bestuurspartij' tracht antwoorden te formuleren op de vraag waarom GroenLinks zes van de veertien zetels heeft verloren. Daarbij worden flink wat kritische noten gekraakt.